- Ráðningarsamningur
- Skaðabætur
- Uppsögn
- Vinnulaunamál
D Ó M U R
Héraðsdóms Austurlands
föstudaginn 8. febrúar 2019 í máli nr. E-34/2017:
A
(Hilmar Gunnarsson lögmaður)
gegn
[…]hreppi
(Hilmar Gunnlaugsson lögmaður)
Mál þetta, sem dómtekið var 17. desember 2018, höfðaði
A, kt. […], […], […], hinn 4. maí 2017 á hendur […]hreppi, kt. […], […], […].
Endanlegar dómkröfur stefnanda eru
þær að stefndi verði dæmdur til að greiða honum 9.309.245 krónur með vöxtum
samkvæmt 1. mgr. 8. gr. laga nr. 38/2001 af 8.833.733 krónum frá 20. október
2015 til 5. desember 2015 og með dráttarvöxtum af 475.512 krónum frá 28.
október 2015 til 5. desember 2015 og með dráttarvöxtum af 9.309.245 krónum
samkvæmt 1. mgr. 6. gr. sömu laga frá þeim degi til greiðsludags. Þá krefst
stefnandi málskostnaðar.
Dómkröfur stefnda eru þær aðallega
að hann verði sýknaður af öllum kröfum stefnanda, en til vara krefst hann þess
að fjárkrafa stefnanda verði lækkuð í 41.656 krónur. Þá krefst stefndi
málskostnaðar.
Í öndverðu krafðist stefndi þess að máli þessu yrði
vísað frá dómi, en með úrskurði dómsins, og eftir málflutning og andmæli
stefnanda, var þeirri kröfu hafnað þann 14. nóvember 2017.
l.
Yfirlit málsatvika og ágreiningsefna
samkvæmt stefnu og greinargerð og því sem fram kom við aðalmeðferð máls.
Með bréfi þáverandi sveitarstjóra stefnda, vitnisins
B, dagsettu 20. október 2015, var stefnda, A, sagt upp störfum sem hafnarverði […]hafnar með „þriggja mánaða
fyrirvara,“ miðað við 1. nóvember nefnt ár. Uppsögnin tók gildi 31. janúar
2016, en óumdeilt er að stefnandi fékk í raun launagreiðslur frá stefnda á
uppsagnartímabilinu og allt til loka febrúarmánaðar 2016.
Um tilefni uppsagnarinnar vísar stefnandi m.a. til
ágreinings hans við sveitarstjórann, vitnið B, sem var er atvik gerðust einnig
hafnarstjóri […]hafnar.
Samkvæmt málatilbúnaði stefnanda varðaði þessi ágreiningur þeirra helst rækslu
hans á hafnarvarðarstarfinu, en stefndi vísar til þess að þar hafi einnig
fleiri atriði komið til.
1. Í máli þessu krefur stefnandi hið
stefnda sveitarfélag annars vegar um skaða- og miskabætur vegna ólögmætrar
uppsagnar og hins vegar um greiðslu orlofs af yfirvinnu sem hann telur sig hafa
átt rétt á samkvæmt viljayfirlýsingu stefnda og gildandi kjarasamningi.
2. Ágreiningslaust er að stefnandi hóf
störf hjá stefnda sem hafnarvörður við […]höfn árið 2003.
Stefnandi þáði laun samkvæmt
kjarasamningi Félags opinberra starfsmanna á Austurlandi (F.O.S.A.) og Sambands
íslenskra sveitarfélaga. Þá hafði um árabil verið um það samið millum aðila, að
stefnandi fengi aldrei færri en 50 yfirvinnutíma greidda á mánuði og þá miðað við unnar vinnustundir.
Óumdeilt er að stefnandi hafði á starfsferli sínum hjá
stefnda oft unnið umfram nefndar yfirvinnustundir og að hann hafði þegið laun
fyrir þann starfa. Þá þáði stefnandi einnig verktakagreiðslur fyrir hafnsögu
vegna komu skipa til […]hafnar.
3. Fyrir liggur að eftir
sveitarstjórnarkosningar 2014 var afráðið á fundi hreppsnefndar sveitarfélags
stefnda, þann 3. september, að gerð yrði úttekt á stjórnskipulagi hreppsins, en
jafnframt var lýst eftir tillögum að breytingum gerðist þess þörf. Er óumdeilt
að vegna þessarar ákvörðunar hreppsnefndarinnar var skipaður sérstakur
starfshópur. Um verkefni starfshópsins segir nánar og þá jafnframt um tilefni
úttektarinnar, að þar hafi helst komið til uppsöfnuð þörf, en einnig eðlileg
rýni á rekstur sveitarfélagsins. Í fundargerðinni segir og frá því að nýráðinn
sveitarstjóri, vitnið B, hafi verið fenginn til þess að leiða vinnu
starfshópsins.
Stefndi vísar til þess í málavaxtalýsingu sinni, að í
úttektarferli starfshópsins hafi verið afráðið að gera nýtt skipurit fyrir
sveitarfélagið. Þá hafi verið reynt að vanda til verka og hafi starfsmönnum
m.a. gefist færi á að hafa áhrif þar á, en einnig hafi vinnustaðasálfræðingur
verið fenginn til aðstoðar.
4. Samkvæmt málavaxtalýsingu stefnda höfðu
í gegnum tíðina verið efasemdir um að stefnandi hefði ætíð unnið alla þá
yfirvinnutíma sem hann hafði skráð á vinnuskýrslur sínar og þá helst að því er
varðaði umfram hinar fyrrnefndu umsömdu 50 klst. yfirvinnustundir. Stefndi
vísar til þess að margsinnis hafi verið rætt við stefnanda um hafnarvarðarstörf
hans, en þó einkum um þann þátt sem varðaði fyrrnefnd atriði, sem sneru að
yfirvinnu hans, enda hafi hún verið talin óeðlilega mikil og þá ekki síst sökum
þess að afleysingamaður hefði verið til staðar hjá sveitarfélaginu, sem hefði
getað gengið í störf hans. Stefndi staðhæfir að stefnandi hafi jafnframt
sjálfur haft oft orð á því að hann ynni allt of mikið. Vegna þessa hafi verið
álitið að hann yrði ánægður með þær skipulagsbreytingar sem voru í farvatninu
og vörðuðu m.a. störf hans sem hafnarvarðar. Að þessu leyti vísar stefndi
jafnframt til framlagðra gagna, þ. á m. launaseðla, en einnig samantektar um
fjölda yfirvinnutíma stefnanda. Staðhæfir stefndi að umsvif hafnarinnar hafi í
raun ekki staðið undir svo mikilli aukavinnu, en af þeim sökum hafi hinni
fyrirhuguðu skipulagsbreytingu verið ætlað að tryggja afleysingu ef þess þyrfti
með, í stað þess að stefnandi gæti einhliða ákveðið eigin yfirvinnu.
Stefnandi staðfesti, m.a. við flutning, að fram hefðu
komið fyrirspurnir á árum áður um störf hans og þá helst um atriði sem vörðuðu
yfirvinnu hans. Þannig hefði þetta atriði komið til tals hjá fyrrverandi
sveitarstjóra stefnda, en hann þá jafnan skýrt mál sitt og rökstutt með skráðum
vinnuskýrslum. Það sama hafi hann og gert í þeim viðræðum sem hann hefði átt
við eftirmanninn, vitnið B, eftir að hann hafði tekið við sveitarstjórastöðunni
hjá stefnda eftir sveitarstjórnarkosningarnar vorið 2014.
Stefndi vísar til þess að í stað þess að aðhafast
frekar gagnvart stefnanda á árinu 2014
hefði verið ákveðið að bíða niðurstöðu nefnds starfshóps, enda hefði
verið gert ráð fyrir að farið yrði að tillögum hans að því er varðaði
breytingar til framtíðar.
5. Niðurstaða nefnds starfshóps lá fyrir í
byrjun árs 2015 og þá í formi nýs skipurits fyrir sveitarfélag stefnda.
Skipuritið og tillögur starfshópsins voru samþykktar samhljóða á
hreppsnefndarfundi stefnda þann 19. mars 2015.
Á meðal tillagna starfshópsins var að setja á stofn
nýja stofnun í sveitarfélagi stefnda, svokallaða […]miðstöð. Var henni m.a.
ætlað að taka yfir starfsemi áhaldahúss, rekstur hafnarinnar, húsvörslu,
sorpmóttökustöðvar, vatnsveitu, gatnagerðar og fleira.
Fyrir liggur að lýst áform gengu að nokkru eftir, en
að auki voru m.a. gerðar sérstakar starfslýsingar fyrir helstu yfirmenn hjá
stefnda, þ. á m. fyrir yfirmann hinnar nýju […]miðstöðvar, sem nefndur var
verkstjóri. Einnig var gerð sérstök starfslýsing um starf hafnarvarðar, sem
stefnandi gegndi.
Af gögnum verðu ráðið að þrátt fyrir ofangreindar
breytingar hafi hinu fyrra skipulagi að nokkru verið haldið, en m.a. hafi
sveitarstjóri stefnda áfram gegnt starfi hafnarstjóra. Aftur á móti hafi starf
hafnarvarðar í hinu nýja skipuriti verið fært til og þá þannig að hann varð
undirmaður yfirmanns […]miðstöðvarinnar. Að auki var skrifstofu sveitarfélags
stefnda falið að annast allt bókhald fyrir höfnina.
Samkvæmt hinni nýju starfslýsingu bar hafnarverði m.a.
að annast hafnarvogina, hafnarvörslu, lóðs og annað sem tilheyrði rekstri
hafnarinnar, en um það segir nánar: ,,Hafnarvörður
skipuleggur vinnutíma sinn í samráði við verkstjóra í […]miðstöð og gerir
viðhaldsáætlun fyrir höfnina.“ Tekið er fram að fyrrnefnd hafnsaga/lóðs
verði með sama fyrirkomulagi og áður
hafði tíðkast og þá einnig að því er varðaði verktakagreiðslur til stefnda sem
hafnsögumanns. Vísar stefndi í málatilbúnaði sínum til þess að í samræmi við
greint fyrirkomulag hafi stefnandi lagt fram verktakareikninga vegna
hafnsögustarfa sinna og að hann hafi vegna þess, á árinu 2014, fengið greidda
reikninga að fjárhæð 620.759 krónur, sem hafi verið til viðbótar launagreiðslum
hans vegna hafnarvarðarstarfsins. Á árinu 2015 hafi nefndar verktakagreiðslur
til stefnanda verið 398.945 krónur.
6. Samkvæmt málatilbúnaði stefnda lauk
starfi hins sérstaka starfshóps eftir að hreppsnefnd stefnda hafði samþykkt
tillögur hans á hinu nýja skipuriti, þann 19. mars 2015. Hafi ekki verið gert
ráð fyrir að starfshópurinn hefðist frekar að og þá ekki að því er varðaði
mannaráðningar eða breytingar á ráðningarkjörum einstakra starfsmanna
sveitarfélagsins, jafnvel þó svo að tillögurnar hefðu haft áhrif á störf
þeirra.
7. Samkvæmt málatilbúnaði stefnda var
stefnanda strax tilkynnt um þær breytingar sem hið nýja skipurit hafði í för
með sér fyrir störf hans og þá jafnframt að breytingin myndi gilda frá 1. maí
2015.
Vísar
stefndi til þess að í kjölfar samþykktar hreppsnefndar á hinu nýja skipuriti
hafi verið gerðir nýir ráðningarsamningar við starfsmenn hreppsins þar sem við
átti, en það hafi m.a. átt við um stefnanda. Vegna þess hafi verið lagður fyrir
stefnanda nýr ráðningarsamningur til undirritunar, en þar hafi verið miðað við
fyrrnefnda gildistöku, þann 1. maí 2015.
8. Samkvæmt málavaxtalýsingu stefnda
þráaðist stefnandi við að skrifa undir ráðningarsamninginn þrátt fyrir að
ítrekað hafi verið lagt hart að honum að gera það þar sem ella yrði ekki hjá
því komist að líta svo á að hann vildi ekki sinna starfi hafnarvarðar á
grundvelli hins nýja skipulags og skipurits.
Samkvæmt málavaxtalýsingu stefanda var undirrót
fyrrnefndar uppsagnar hans í október 2015 tilteknir samskiptaerfiðleikar og
deilur á milli hans og sveitarstjórans B. Staðhæfir hann að megintilefni þessa
hafi verið vanræksla stefnda á að skipuleggja starf hans sem hafnarvarðar.
9. Stefnandi staðhæfir að ofangreindar
deilur hafi í raun formlega hafist í maí 2015 eftir að stéttarfélaga hans,
Félag opinberra starfsmanna á Austurlandi (F.O.S.A.) sendi bréf til stefnda,
þann 10. maí, þar sem óskað hafi verið eftir upplýsingum um ráðningarkjör hans.
Þar á meðal hafi verið óskað eftir upplýsingum um persónuálag, greiðslur fyrir
yfirvinnu og áunnið en ótekið orlof. Þá hafi verið óskað eftir upplýsingum um
greiðslur fyrir álag á bakvaktir, útköll og hvers vegna stefnandi hefði ekki
fengið greitt orlof á yfirvinnu.
Af hálfu stefnda er staðhæft að samskiptin við
stéttarfélagið F.O.S.A. hafi í raun ekki sérstaklega varðað málefni stefnanda
eða ráðningarsamning hans. Þar hafi fremur ráðið fyrrnefndar
skipulagsbreytingar í heild sinni. Aftur á móti hafi sveitarstjóri stefnda
samþykkt að gefa stefnanda frest til 15. maí 2015 og þá til að ákveða hvort
hann samþykkti hið breytta skipurit og þar með þýðingu þess á starf hans sem
hafnarvarðar. Vísar stefndi til þess að þrátt fyrir að stefnandi hafi ekki svarað
erindinu eða orðið við áskorunum þar um með formlegum hætti hafi hann að áliti
stjórnanda gefið til kynna að vilji hans stæði til þess að starfa áfram sem
hafnarvörður.
Stefndi staðhæfir að engu að síður hafi töluverð
samskipti verið um málefni stefnanda vegna alls ofangreinds og þá bæði við hann
sjálfan en einnig við fyrirsvarsmann stéttarfélagsins F.O.S.A. Áréttar stefndi
að stefnanda hafi í raun verið sýnd mikil tillitssemi og hafi það ekki verið
fyrr en í ágúst 2015 sem ekki hafi verið talið fært að hafa málefni hans
óleyst. Staðhæfir stefndi að er þetta gerðist hefði verið komið í ljós að
stefnandi hafði enga tilburði sýnt til að vinna í samræmi við það sem honum
hafði verið gert að gera og þá m.a. í samræmi við hið nýja skipurit
sveitarfélagsins. Vegna þessa hafi stefndi, sbr. framlögð rafpóstssamskipti
millum sveitarstjóra stefnda og nefnds fyrirsvarsmanns stéttarfélags stefnanda,
óskað eftir sérstökum fundi þar sem efni fyrrnefnds bréfs frá 10. maí og
málefni stefnanda yrðu rædd. Af því hafi þó ekki orðið af ástæðum sem vörðuðu
stéttarfélagið, sbr. dskj. 16. Stefndi vísar til þess að af efni nefndra
rafpóstsamskipta verði helst ráðið að fyrirsvarsmanni stéttarfélagsins hafi
þótt háttsemi stefnanda óeðlileg, sbr. eftirfarandi orð hans í tölvupósti til
sveitarstjóra stefnda þann 10. ágúst 2015: „Ég
hef ráðlagt hafnarverðinum að falla frá kröfum sínum ef forðast eigi allar
málalengingar og koma á vinnufriði. Hann verður sjálfur að taka endanlega
ákvörðun um hvað hann vilji gera.“ Vísar
stefndi til þess að í kjölfar þessara samskipta hafi sveitarstjóri stefnda
tilkynnt stefnanda, þann 11. ágúst, að ef hann ritaði ekki undir nýjan
ráðningarsamning yrði litið svo á að hann hefði ákveðið að taka ekki við
hafnarvarðarstarfinu hjá sveitarfélaginu eftir þær breytingar sem samþykktar
höfðu verið og áður er um getið.
10. Fyrir liggur að stefnandi varð við
ofangreindu erindi, en óumdeilt er að hann ritaði undir nýjan ráðningarsamning
við stefnda, þann 20. ágúst 2015. Er ekki ágreiningur með aðilum um að samningur
þessi hafi gilt frá 1. maí nefnt ár.
Í nefndum samningi, sem einnig var undirritaður af
nefndum sveitarstjóra stefnda, B, er vísað til starfheitis stefnanda sem
hafnarvarðar, en að auki er þar vísað til starfslýsingar. Tekið er fram að um
100% starfshlutfall sé að ræða, en nánar segir um launakjörin: „Laun miðast við launafl. 128-8 í
kjarasamningi opinberra starfsamnna á Austurlandi. Greiddar eru fastir 50
yfirvinnutímar á mánuði. Ekki er greitt orlof á fasta yfirvinnu. … Önnur
atriði: Um önnur atriði en þau sem hér eru upp talin varðandi áunnin réttindi,
orlof, önnur kjör og greiðslur í lífeyrissjóð ofl. gilda ákvæði F.O S A.“
Af hálfu stefnda er því haldið fram að í sáttaskyni
hafi verið ákveðið að leyfa stefnanda að halda launum sínum vegna skráðra yfirvinnutíma,
sem hann hafði áður ákveðið sér til handa, og þá frá gildistöku
ráðningarsamningsins og allt þar til hann var undirritaður. Hafi þetta verið
gert þrátt fyrir að það hafi verið í augljósri andstöðu við fyrrgreinda
starfslýsingu og vitneskju stefnanda þar um.
11. Af málavaxtalýsingu stefnanda verður
ráðið að vegna fyrrnefndra viðræðna fyrirsvarsmanns stefnda og stéttarfélags
hans hafi stefndi afráðið að gera breytingar á fyrrnefndum ráðningarsamningi
hans. Hann staðhæfir að stefndi hafi að auki boðist til að greiða honum orlof á
þá yfirvinnu sem hann hafði unnið umfram hinar föstu 50 klukkustundir, sbr.
framlagða launaseðla á dskj. 5. Þessu til staðfestu vísar stefnandi til
þess að áðurnefndur starfhópur stefnda um skipulagsbreytingar hafi í kjölfar
þessarar ákvörðunar stefnda ritað undir, þann 28. september 2015, sérstaka
viljayfirlýsingu, sbr. dskj. nr. 6, sem er svohljóðandi:
„Starfshópur
sem skipaður var vegna breytinga á skipuriti […]hrepps
lýsir yfir vilja sínum til að koma til móts við kröfu A hvað varðar greiðslur á
orlofi af yfirvinnu.
Samþykkt
er að greiða orlof af yfirvinnu þeirri sem unnin var umfram þá 50 föstu tíma þá
mánuði tímabilið 01.05.2013-01.05.2015.
Við
undirritun vilja yfirlýsingar og ráðningarsamnings er litið svo á að fyrri tíð
sé uppgreidd og nýir tímar skv. nýjum ráðningasamningi taki gildi 01.10. 2015.
Fallist
er á að ráðningarsamningurinn taki strax gildi eftir undirritun vilja
yfirlýsingar.“
Í málavaxtalýsingu sinni vísar
stefnandi til þess að hann hafi litið svo á að með ofangreindri gjörð hafi
verið komin á farsæla lausn á ágreiningi málsaðila um ráðningarkjör hans. Annað
hafi þó komið á daginn þar sem stefndi hafi án rökstuðnings ekki haft vilja til
þess að efna gjörðina og viljayfirlýsinguna af sinni hálfu. Staðhæfir stefnandi
að þessi framkoma stefnda, þ.e. að koma með tilboð um sættir, en efna það síðan
ekki, ásamt skilningsleysi fyrirsvarsmanna stefnda á því að skipuleggja starf
hans sem hafnarvarðar, hafi sett hann í mjög erfiða stöðu. Hann hafi því brugðist
við og m.a. kunngjört stefnda að hann væri ósáttur við ýmis mál sem tengdust
hafnarvarðarstarfinu.
12. Í
málavaxtalýsingu stefnda er staðhæft að þrátt fyrir undirritun stefnanda á
ráðningarsamningi og síðar viðvarandi samræður hans við fyrirsvarmenn stefnda
hafi stefnandi ekki breytt verklagi sínu til samræmis við efni
ráðningarsamnings og áðurgreinda starfslýsingu. Það hafi því verið álit stefnda
að stefnandi hefði með þessu háttalagi brotið gegn starfsskyldum sínum. Að því
leyti vísar stefndi m.a. til framlagðra vinnuskýrslna fyrir septembermánuð
2015, og staðhæfir hann að þar megi glögglega sjá að stefnandi hafi í engu
farið eftir því verklagi sem ákveðið hafði verið þá um vorið. Stefnandi hafi
þannig skráð á sig yfirvinnu án þess að bera það undir yfirmann sinn eins og
honum hafi verið skylt að gera samkvæmt hinum nýja ráðningarsamningi og
starfslýsingu. Að auki hafi verið áhöld um að hluti þeirra starfa sem stefnandi
hafði skráð á vinnuskýrslur sínar væri sannleikanum samkvæmur þar sem hann
hefði að hluta til verið í leyfi á þeirri stundu og því ekki verið á starfsstöð
sinni, sbr. dskj. 15 og 18. Loks hafi stefnandi brugðist illa við leiðbeiningum
þess efnis að honum bæri að fara eftir því verklagi sem í gildi hafi verið, þ.
á m. að kalla til afleysingamann í stað þess að skrá á sig yfirvinnu. Það hafi
því verið álit stefnda að stefnandi hefði brotið mjög alvarlega af sér, en
einnig með öðrum hætti. Í því sambandi nefnir stefndi að stefnandi hafi nokkrum
sinnum mætt á skrifstofu hins nýja yfirmanns síns í […]miðstöðinni, en einnig
til sveitarstjóra, þ. á m. á heimili hans, og þá lagt lykla er tilheyrðu starfi
hans frá sér, en þá jafnframt tilkynnt að hann væri hættur störfum. Þetta hafi
komið sér illa fyrir stefnda og þá ekki síst þegar von hafi verið á skipum í […]höfn.
Þessu öllu til viðbótar hafi stefnandi verið í sambandi við aðila í
nágrannabyggðum, sem hefðu getað leyst hann af og bannað þeim að sinna starfi
hans, ef eftir því yrði leitað. Einnig hafi stefnandi á stundum ekki mætt til
vinnu sinnar. Með þessu síðastgreinda háttalagi hafi stefnandi að álit stefnda
gróflega brotið gegn starfsskyldum sínum og af ásetningi reynt að skaða
starfsemina, aðra starfsmenn stefnda og viðskiptavini.
Stefndi staðhæfir að þrátt fyrir allt
ofanrakið hafi áfram verið reynt að fá stefnanda til að breyta hegðan sinni, þ.
á m. með viðveru vinnusálfræðings, en án viðunandi árangurs.
Við
aðalmeðferð málsins og við flutning andmælti stefnandi ofangreindum
staðhæfingum stefnda í öllum meginatriðum.
13. Stefndi
staðhæfir að í ljósi ofangreindrar atburðarásar hafi sveitarstjóri stefnda
tekið þá ákvörðun að segja stefnanda upp störfum.
Málsaðilar hafa greint frá því að hin
síðustu samskipti stefnanda og sveitarstjóra stefnda hafi gerst á skrifstofu
þess síðarnefnda síðdegis þann 20. október 2015, en um nánari atvik ber nokkuð
á milli. Þannig lýsti stefnandi því að hann hefði greint sveitarsjóranum frá
því á þessum fundi þeirra að hann hefði lokið 50 klukkustunda yfirvinnu sinni
nefndan mánuð, en af þeim sökum teldi hann sér ekki skylt að sinna slíkri vinnu
frekar og jafnframt sýnt í verki að hann vildi skila lyklum af starfsstöð sinni
og þá til þess að taka sér leyfi, en sveitarstjórinn brugðist við í krafti
stjórnunarréttar og fyrirskipað honum að sinna áfram starfi sínu, og þá
launalaust. Stefndi hefur um nefnda atburðaráðs vísað til þess að sveitarstjóri
hans, vitnið B, hafi vísað til áður rakinnar hegðunar stefnanda og þá ekki síst
vanrækslu hans á að skipuleggja starf sitt og þá m.a. þannig að tiltækir tveir
afleysingamenn í áhaldahúsi sveitarfélagsins hefðu ekki haft tækifæri til að
bregðast við fjarveru hans.
Óumdeilt er að nefndum samskiptum
lauk með þeim hætti að sveitarstjórinn ritaði uppsagnarbréf, sem hann afhenti
stefnanda, en þar með lauk og vinnusambandinu. Efni uppsagnarbréfsins er í
aðalatriðum svohljóðandi:
„[Stefnandi]
hefur ákveðið að vinna ákveðinn tíma á hafnarvog sem hann sjálfur, skipuleggur.
Þrátt fyrir undirritaðan ráðningarsamning [...] sem byggir á
skipulagsbreytingum sem tóku gildi 1. maí 2015 og starfslýsingu þar um.
Með
hliðsjón af ákvörðun [stefnanda] og að höfnin er stór þáttur í hans vinnu sé ég
mér ekki annað fært en að segja honum upp störfum með þriggja mánaða fyrirvara
miðað við næstu mánaðarmót þ.e.a.s miðað við 1. nóvember 2015. Uppsögnin tekur
því gildi 31. janúar 2016.“
14. Fyrir liggur að stéttarfélag stefnanda,
F.O.S.A., mótmælti fyrir hans hönd nefndri uppsögn með bréfi, dagsettu 5.
nóvember 2015. Er þar borið við að uppsögn stefnanda hafi verið ólögmæt, en þar
um er m.a. vísað til þess að ekki hafi verið farið að ákvæðum stjórnsýslulaga
og gildandi kjarasamnings um skriflega áminningu og andmælarétt. Með bréfi
stefnda, dagsettu 14. mars 2016, var sjónarmiðum stéttarfélagsins andmælt og þá
m.a. með vísan til þeirra ætluðu ávirðinga sem hér að framan voru að nokkru
rakin.
Ágreiningslaust er með aðilum að stefnandi fékk eftir
nefnda uppsögn greidd laun í fjóra mánuði og því allt til loka febrúarmánaðar
2016. Einnig er ágreiningslaust að stefndi hafi greiddi stefnanda orlof á
yfirvinnu hans eftir að fyrrgreindar skipulagsbreytingar tóku gildi, þann 1.
maí 2015. Var tillit tekið til þessa síðastgreinda atriðis í hinni endanlegu
kröfugerð stefnanda fyrir dómi, þ. á m. við flutning málsins, og var
stefnukrafan lækkuð sem þessu nam.
II.
Málsástæður stefnanda.
1. Stefnandi byggir kröfu sína um orlof á
yfirvinnu, að fjárhæð 475.512 krónur, á áðurrakinni viljayfirlýsingu stefnda
frá 28. september 2015 og grein 4.2.1 í kjarasamningi þeim sem gilti um
ráðningarsamband hans gagnvart stefnda. Samkvæmt nefndu ákvæði í kjarasamningi
var orlof stefnda 13,04%.
Stefnandi byggir á því að í viljayfirlýsingunni segir
að hann eigi að fá greitt „orlof af
yfirvinnu þeirri sem unnin var umfram þá 50 föstu tíma á mánuði tímabilið
01.05.2013-01.05.2015“ og sé stefnda skylt að efna þetta loforð sitt
samkvæmt almennum reglum um skuldbindingargildi loforða, sem og 7. gr. laga nr.
7/1936. Stefnandi byggir á því að ekki skipti máli að yfirlýsingin hafi ekki
verið undirrituð. Þar um vísar hann til þess að C, formaður stéttarfélags hans,
F.O.S.A, hafi staðfest efni hennar fyrir dómi og þá þannig að nafngreindur
sveitarstjórnarmaður stefnda hafi skuldbundið stefnda samkvæmt efni hennar í
rafpóstsamskiptum þeirra í millum.
Stefnandi byggir orlofskröfuna enn fremur á því, verði
nefnd yfirlýsing ekki talin bindandi fyrir stefnda, að þá gildi ákvæði
áðurnefnds kjarasamnings þar um.
Stefnandi sundurliðar orlofskröfuna á þá leið, að hann
krefst greiðslu orlofs (13,04%) og þá vegna þeirra yfirvinnutíma sem hann hafði
unnið umfram áðurnefnda 50 föstu yfirvinnutíma, en samtals hafi verið um að
ræða 1585,5 yfirvinnustundir á fyrrnefndu tímabili, sbr. framlögð gögn.
2. Stefnandi byggir kröfu sína um
skaðabætur á því að uppsögn hans úr starfi hafnarvarðar hafi verið ólögmæt. Hann
vísar til þess að við mat á ólögmæti ákvörðunar stefnda beri að líta til þess
að um hafi verið að ræða stjórnvaldsákvörðun í skilningi 2. mgr. 1. gr.
stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Hann byggir á því að slík ákvörðun verði að vera í
samræmi við skráðar og óskráðar reglur stjórnsýsluréttar, óháð því hvort
lausnin byggist á þörf fyrir hagræðingu eða öðrum ástæðum.
Stefnandi byggir skaðabótakröfuna
nánar á því að stefndi hafi ekki virt meðalhófsreglu stjórnsýsluréttar, sbr. 12. gr. laga nr. 37/1993, við töku
nefndrar ákvörðunar. Hann bendir á að reglan feli í sér að íþyngjandi ákvörðun
skuli einungis beitt þegar því markmiði sem að sé stefnt verði ekki náð með
öðru og vægari móti. Þá byggir hann á
því að stefndi hafi ekki framkvæmt mat á því hvort mögulega hefði verið unnt að
beita vægara úrræði en að segja honum upp störfum. Þá andmælir stefnandi því
sem röngu að nauðsynlegt hafi verið að segja honum upp störfum, en við flutning
vísaði hann jafnframt til þess að stefndi væri bundinn af þeim röksemdum sem hann
hefði sett fram í áður röktu uppsagnarbréfi frá 20. október 2015.
Stefnandi vísar til þess að hafi stefndi verið þeirrar
skoðunar að hann hafi ekki virt ráðningarsamning sinn, s.s. um vinnutíma, líkt
og hann hafi vísað til í fyrrnefndu svarbréfi eftir uppsögnina, hafi honum
borið að beita áminningu áður en hann greip til þess ráðs að segja honum upp
störfum, sbr. ákvæði 11.1.6.1 í kjarasamningi. Og þar sem stefndi hafi ekki
gert það hafi uppsögnin farið gegn áðurnefndri 12. gr. stjórnsýslulaga sem og nefndu
ákvæði í kjarasamningi. Við flutning áréttaði stefnandi andmæli sín varðandi
þær ávirðingar sem stefndi hefur haldið fram í málavaxtalýsingu sinni, þ. á m.
um hegðan hans og gjörðir á vinnustað og gagnvart yfirmönnum, og þá sem ósönnum
og óstaðfestum.
Stefnandi
byggir á því að með uppsögninni hafi stefndi brotið gegn réttmætisreglu stjórnsýsluréttar, sem og ákvæði
11.1.6.1 í kjarasamningi þar sem segir að óheimilt sé að segja starfsmanni upp
án „málefnalegra ástæðna“. Stefnandi andmælir því að hann hafi brotið gegn
ráðningarsamningi sínum og enn fremur um nauðsyn þess að segja honum upp
störfum. Þá byggir stefnandi á því að engar málefnalegar ástæður hafi verið
fyrir hendi sem réttlætt hafi þá ákvörðun stefnda að segja honum upp störfum.
3. Að því er varðar mat á eigin fjártjóni
vegna hinnar ólögmætu uppsagnar stefnda bendir stefnandi á að í því efni verði
að hafa í huga aldur hans, búsetu, menntun og starfsreynslu. Þá byggir
stefnandi á því að atvinnumöguleikar hans í heimabyggð hafa því miður verið
fáir, en hann hafi ekki getað aflað sér sambærilegs starfs og hjá stefnda eftir
að honum var sagt upp störfum í október 2015.
Hann hafi í reynd verið atvinnulaus. Stefnandi bendir enn fremur á að
við greint mat verði að hafa í huga að hann hafi notið réttinda samkvæmt
almennum reglum stjórnsýsluréttar og stjórnsýslulaga nr. 37/1993 og hafi þar af
leiðandi mátt vænta þess að halda starfinu til venjulegra starfsloka opinbers
starfsmanns svo lengi sem starfseminni yrði haldið áfram á vegum stefnda og
hann gerðist ekki brotlegur í starfi.
Stefnandi vísar til þess að í ljósi framangreindra
málsástæðna krefjist hann skaðabóta vegna fjártjóns, samtals að fjárhæð
7.833.733 krónur, en það jafngildi árslaunum hans á árinu 2015, og sé krafan
því síst of há, sbr. efni framlagðra launaseðla hans. Stefnandi vísar til þess
að krafa hans sé með hefðbundnu sniði í málum sem þessum, en samkvæmt
dómafordæmum Hæstaréttar beri að ákvarða fjártjónsbætur að álitum með tilliti
til allra atvika, en þá með það að leiðarljósi að tjónþoli fái bætt tjón sitt
að fullu.
Við flutning áréttaði stefnandi að ekki verði litið
fram hjá því að hann hafi verið atvinnulaus frá því að honum var sagt upp
störfum af hálfu stefnda og að hann hafi eftir það haft mjög óverulegar
launatekjur, og þá aðeins í tengslum við eigin fyrirtækjarekstur í heimabyggð,
auk takmarkaðra arðgreiðslna sem tengjast því.
4. Um miskabótakröfu vísar stefnandi til
26. gr. skaðabótalaganna nr. 50/1993. Hann byggir á því að honum hafi án
réttmætrar ástæðu verið gert að víkja úr hafnarvarðarstarfi hjá stefnda, en þar
hefði hann starfað allt frá árinu 1986, en sem hafnarvörður frá árinu 2003.
Stefnandi vísar til þess að við mat á miskabótakröfu
hans verði m.a. að líta til þess að stefndi hafi dylgjað um störf hans, sbr.
áðurnefnt svarbréf lögmanns stefnda við andmælabréfi og kröfum stéttarfélags
hans eftir uppsögnina. Vísar stefnandi til þess að í nefndu bréfi hafi það
verið orðað að fram hafi komið upplýsingar sem „gefa tilefni til að embættisfærsla [stefnanda] verði könnuð nánar, þar
á meðal tímaskráning og innkaup/meðferð á búnaði.“ Stefnandi byggir á því
að almennur fyrirvari í bréfi þessu hafi enga þýðingu enda sé um alvarlega
ásökun er að ræða sem enginn fótur hafi verið fyrir. Slíkar ávirðingar geti
hæglega útilokað atvinnumöguleika stefnanda í framtíðinni.
Með vísan til alls þessa byggir stefnandi á því að
uppfyllt séu skilyrði 26. gr. laga nr. 50/1993, og í ljósi atvika sé krafa hans
um miskabætur að fjárhæð 1.000.000 króna hófleg.
5. Að
því er varðar vaxtakröfu á hendur á stefnda, og þá vegna kröfu stefnanda um
orlof, vísar hann að því er varðar dráttarvexti til 1. mgr. 6. gr. laga nr.
38/2001, og þá frá 28. október 2015,
þegar mánuður hafi verið liðinn frá því að stefndi var krafinn greiðslu.
Dráttarvaxtakröfuna byggir stefnandi jafnframt á 3. mgr. 5. gr. laga nr.
38/2001.
Um
vaxtakröfur vegna skaðabótakröfunnar á hendur stefnda vísar stefnandi til 1.
mgr. 8. gr. laga um vexti og verðtryggingu nr. 38/2001, og þá frá 20. október
2015 til 5. desember 2015, en upphafstíma vaxtanna miðar hann við það þegar hið
bótaskylda atvik átt sér stað, þann 20.
október 2015. Um dráttarvexti vísar stefnandi til 1. mgr. 6. gr. nefndra laga
og þá frá 5. desember 2015 til greiðsludags, sbr. 9. gr. laganna, sem kveði á
um að slíkar kröfur beri dráttarvexti skv. 1. mgr. 6. gr. laganna, að liðnum
mánuði frá þeim degi er kröfuhafi sannanlega lagði fram þær upplýsingar sem
þörf var á til þess að meta tjónsatvik og fjárhæð bóta. Stefnandi áréttar að
kröfubréf, þar sem uppsögn hans hafi fyrst formlega verið mótmælt, hafi verið
sent stefnda þann 5. nóvember 2015, en frá því tímamarki hafi stefndi getað
metið tjónsatvik og fjárhæð bóta í skilningi 9. gr. laga nr. 38/2001.
Að
því er varðar málskostnaðarkröfu vísar stefnandi til 130. gr. laga um meðferð
einkamála.
III.
Málsástæður
stefnda.
1 Stefndi vísar til áðurrakinnar
málavaxtalýsingar sinnar og byggir á því að stefnandi hafi með framferði sínu
gerst sekur um mjög alvarleg brot gegn skyldum sínum samkvæmt
ráðningarsamningi.
Stefndi
áréttar að fernt í fari stefnanda hafi verið hvað alvarlegast að hans áliti, þó
svo að fleiri atriði hafi þar komið til.
Stefndi
byggir á því í fyrsta lagi að stefnandi hafi nokkrum sinnum mætt á skrifstofu
sveitarstjóra eða næsta yfirmanns síns, lagt lykla sem tilheyrðu starfinu frá
sér og tilkynnti að hann segði starfi sínu upp. Í öðru lagi hafi það komið
fyrir að stefnandi mætti ekki til vinnu sinnar, en af þeim sökum hafi stefndi
þurft að útvega afleysingu og þá undir mikilli tímapressu. Í þriðja lagi hafi stefnandi
skráð á sig yfirvinnutíma sem hann hafi ekki unnið í raun. Og í fjórða lagi
hafi stefnandi sett sig í samband við mögulega afleysingamenn og bannað þeim að
leysa sig af í ákveðnum tilvikum, ef eftir því yrði leitað, og þá vitandi að
von væri á skipi, sem þurft hefði að sinna.
Stefndi
byggir á því að hvert og eitt ofangreindra atriða, sem og þau samantekin, hafi
réttlætt fyrirvaralausa brottvikningu stefnanda úr starfi, sbr. fyrrnefnt
ákvæði 11.1.6.1 í kjarasamningi F.O.S.A. og Sambands íslenskra sveitarfélaga.
Stefndi bendir á að fyrirsvarsmenn hans hafi engu að síður reynt til þrautar að
fá stefnanda til að sinna starfi sínu í samræmi við ráðningarsamning aðila og
þær skipulagsbreytingar sem átt höfðu sér stað. En þegar stefnandi hafi í verki
neitað að sinna skýrum starfsskyldum sínum og reynt að koma í veg fyrir að
afleysingamenn kæmu í hans stað hafi ekki annað verið í stöðunni en að ljúka
ráðningarsambandinu. Stefndi hafi á hinn bóginn gætt hófs í aðgerðum sínum og
þannig tekið tillit til hagsmuna stefnanda, en af þeim sökum hafi honum verið
sagt upp með uppsagnarfresti í samræmi við ákvæði nefnds kjarasamnings.
Stefndi
bendir á að samkvæmt 2. ml. 56. gr. sveitarstjórnarlaga nr. 138/2011 hafi
sveitarstjóri hans verið bær til að annast starfsmannamál gagnvart stefnanda,
og þar á meðal að skrifa undir nýjan ráðningarsamning, en einnig að rita
uppsagnarbréfið. Stefndi bendir á að stefnandi hafi verið félagsmaður í nefndu
stéttarfélagi, en af þeim sökum hafi umræddur kjarasamningur gilt um starfskjör
hans. Stefndi bendir á að samkvæmt ákvæði 11.1.4.1 í kjarasamningi liggi ljóst
fyrir að stefnanda hafi borið að hlíta
breytingum á starfi sínu og þá í samræmi við áðurnefndar skipulagsbreytingar
stefnda, en að þar um gilti og gagnkvæmar skyldur um tilkynningar. Stefndi
byggir á því að stefnandi hafi tilkynnt óformlega innan mánaðar frá því að
greind skipulagsbreytingin var samþykkt af hálfu hreppsnefndar stefnda, og þá
þannig að hann væri sáttur og myndi vilja halda áfram störfum sínum við
höfnina. Þegar stefnandi hafi síðan dregið það að rita undir hinn nýja
ráðningarsamning hafi stefndi að lokum tilkynnt að ekki væri annað hægt en að
líta svo á að hann yrði að láta af störfum ritaði hann ekki undir samninginn,
sbr. að því leyti ákvæði kjarasamnings.
Stefndi
vísar til þess að stefnanda hafi borið, bæði áður en skipulagsbreytingin tók
gildi, en einnig eftir það, að virða þá staðreynd að vinnuveitandi ákveður
vinnutíma að því marki sem lög og kjarasamningar leyfa. Í því samhengi vísar
stefndi til þess að a.m.k. frá því að hinn nýi sveitarstjóri stefnda tók við
störfum eftir sveitarstjórnarkosningarnar vorið 2014, en líklega lengur, hafi
ítrekað verið skorað á stefnanda að vinna ekki fleiri aukavinnustundir en samið
hafði verið um í ráðningarsamningi, þ.e. 50 klukkustundir. Þá bæri að leysa það
sem umfram væri með afleysingu. Stefndi byggir á því að stefnandi hafi ekki
hlýtt þessum fyrirmælum líkt og honum hafi borið að gera, sbr. ákvæði 11.1.5 í
kjarasamningi.
Stefndi
byggir á því að með lýstri háttsemi, þ.e. að hlýða ekki skýrum fyrirmælum um að
skammta sér ekki yfirvinnu, í stað þess að skipuleggja starf sitt í samráði við
yfirmann sinn, hafi stefnandi gefið stefnda tilefni til að veita honum
áminningu samkvæmt ákvæði 11.1.6.2 í kjarasamningi aðila. Stefndi vísar til
þess að hann hafi ekki brugðist við með þessum hætti, en í þess stað afráðið að
klára fyrst margnefndar skipulagsbreytingar, og þá áður en til slíkra aðgerða
kæmi. Og eftir að skipulagsbreytingarnar og hinn nýi ráðningarsamningur
stefnanda tóku gildi hafi verið ákveðið að gefa stefnanda kost á því að bæta
ráð sitt og þá án áminningar. Þegar stefnandi hafi þrátt fyrir þetta haldið
áfram að virða fyrirmæli að vettugi haustið 2015 hafi að áliti stefnda verið
komið tilefni til þess að veita honum áminningu, þ.e. ef horft væri einangrað á
lýst atriði. En þegar við hafi bæst að stefnandi hafi reynt að koma í veg fyrir
að afleysingamaður kæmi til starfa hafi samningsbrotin að áliti stefnda verið
miklu alvarlegri, en af þeim sökum hafi heldur ekki hvílt skylda til að veita
stefnanda áminningu. Stefndi byggir á því að þessi sömu sjónarmið hafi átt við
varðandi þá háttsemi stefnanda að koma ítrekað með lykla að starfsstöð sinni og
tilkynna að hann væri hættur störfum og þá ekki síst í tilvikum þegar hann hafi
gert slíkt á föstudögum vitandi að snemma næsta morguns væru yfirvofandi
verkefni sem ekki hafi verið búið að leysa með afleysingu. Stefndi byggir á því
að hann hafi mátt skilja þessa síðastgreindu háttsemi stefnanda sem svo að hann
sætti sig ekki við fyrrnefndar skipulagsbreytingar og væri því ákveðinn í að
starfa ekki í hinu nýja umhverfi. Stefndi byggir á því að eftir a.m.k. þrjú
slík tilvik hafi stefnda verið ljóst að hann gat ekki treyst á að stefnandi
sinnti skyldum sínum og í ljósi mikilvægis hafnarvörslunnar og samfélagið á […]firði
hafi þessi háttsemi stefnanda ein nægt til uppsagnar og þá án undanfarandi
áminningar.
Stefndi
áréttar að hann byggi sýknukröfur sínar á ákvæðum 11.1.6.1, sbr. 4. mgr.
ákvæðis 11.1.6.2, í kjarasamningi F.O.S.A. og Sambands íslenskra sveitarfélaga
frá 29. maí 2011, sbr. dskj. 21.
Stefndi
byggir jafnframt sjálfstætt á því að stefnandi hafi með háttsemi sinni ekki
aðlagað sig að breyttu skipulagi. Því sé uppsögn stefnanda einnig rökstudd með
því að hún hafi verið vegna hagræðingar í rekstri stefnda og í tengslum við
skipulagsbreytingar, og að eigi hafi verið þörf á undanfarandi áminningu þegar
svo hafi háttað til, sbr. ákvæði 4. mgr. í grein 11.1.6.2 í nefndum
kjarasamningi.
Og
í ljósi alls framanritaðs hafnar stefndi því að uppsögn hans gagnvart stefnanda
hafi verið ólögmæt.
2. Stefndi
byggir á því að engar forsendur standi til þess að unnt sé að fallast á
miskabótakröfu stefnanda samkvæmt 26. gr. skaðabótalaga nr. 50/1993. Af þeim
sökum mótmæli hann kröfunni og krefjist sýknu. Stefndi vísar til áðurrakinna
málsástæðna sinna og áréttar fyrri mótmæli um að stefnanda hafi verið sagt upp
störfum með ólögmætum hætti. En jafnvel þó að svo hafi verið byggir stefndi á
því að það þýði ekki sjálfkrafa að stefnandi eigi rétt á miskabótum, enda verði
hann að sanna að skilyrði fyrir slíkri kröfu séu fyrir hendi.
Stefndi
bendir á að stefnandi byggi sérstaklega á því að hann hafi í bréfi til
talsmanns stefnanda, þ.e. formanns stéttarfélags, „dylgjað um störf stefnanda“
með því að upplýsa að fram hafi komið upplýsingar sem gæfu tilefni til að kanna
embættisfærslur stefnanda nánar. Í því sambandi hafi það verið nefnt að
könnunin sneri að tímaskráningu, en einnig að innkaupum og meðferð búnaðar af
hálfu stefnanda. Stefndi hafnar því alfarið að þessar upplýsingar í bréfi hans
hafi verið meingerð gegn stefnanda. Stefndi bendir jafnframt á að hann hafi í
engu beint þessum ábendingum eða grunsemdum í annan farveg og þannig hafi hann
á engan hátt sakað stefnanda um ólögmæta háttsemi með opinberum hætti eða
gagnvart utanaðkomandi þriðja manni. Stefndi byggir á því að þetta hafi verið
eðlileg hagsmunagæsla af hans hálfu, þ.e. að upplýsa um greind atriði þegar
þarna var komið sögu og að viðhafa áskilnað þar um, færi svo að aðilar næðu
ekki saman um lok málsins. Því hafi stefndi ekki með neinum hætti gengið lengra en eðlilegt og nauðsynlegt var.
3 Að því er varðar orlofskröfu stefnanda
á yfirvinnu, að fjárhæð 475.512 krónur, samkvæmt hinni endanlegu kröfugerð
hans, þá hafnar stefndi þeirri kröfu. Byggir hann aðallega á því að fjárkrafan
hafi í raun þegar verið greidd, en til vara krefst hann þess að hún sé niður
fallin vegna tómlætis.
Stefndi
byggir jafnframt á því að stefnandi hafi tekið sér frí í samræmi við rétt sinn
og að hann hafi auk þess sjálfur stjórnað frítöku sinni, líkt og vinnuskipulagi
hans hafi verið háttað fyrir skipulagsbreytinguna vorið 2015. Stefndi byggi og
á því að stefnandi hafi fengið greitt orlof til samræmis við ákvæði 4.2.3 í
kjarasamningi aðila. Þó hafi stefnanda verið ofgreitt að því leytinu til að í
stað greiðslu dagvinnulauna eins og áskilið sé í kjarasamningi hafi hann fengið
yfirvinnutíma. Máli sínu til stuðnings vísar stefndi til framlagðra launaseðla
stefnanda, samtals að fjárhæð 429.267 krónur, sem hann tiltekur og sundurliðar
svo: a) Útborgun 1. apríl 2014, greiddir
51 aukatímar í „fasta“ yfirvinnu, samtals 129.771 króna. b) Útborgun 1. júlí
2015, greiddir 50 aukatímar (yfirvinna maí), samtals 145.654 krónur. c)
Útborgun 1. ágúst 2015, greiddir 50 aukatímar í „fasta“ yfirvinnu, samtals
153.842 krónur.
Stefndi
byggir og á því að með síðustu launagreiðslunni til stefnanda, í mars 2016,
hafi hann gert upp öll laun við stefnanda og í raun greitt honum umfram skyldu
vegna uppsagnar hans, en þá einnig í ljósi endanlegrar og lækkaðrar kröfugerðar
stefnanda, að fjárhæð 46.245 krónur, sem út af hafi staðið. Til vara byggir
stefndi á því að nefnd fjárhæð sé niður fallin fyrir tómlæti, sbr. það sem hér
á eftir verður rakið.
4. Stefndi byggir á því að stefnandi hafi
glatað rétti sínum fyrir tómlæti til áður greindra eða frekari greiðslna. Þar
um vísar stefndi til þess að stefnandi hafi sjálfur borið ábyrgð á orlofstöku
sinni í samræmi við eiginn rétt og því hafi ótekinn réttur hverju sinni fallið
niður með vísan til 13. gr. laga um orlof nr. 30/1987. Stefndi bendir á að
lagaákvæðið samræmist ákvæði 4.7.1 í kjarasamningi aðila, en af því ákvæði
leiðir að stefnandi hafi ekki átt rétt á flutningi réttinda milli orlofsára
nema með samþykki yfirmanns. Ekkert slíkt samþykki hafi verið veitt. Beri því
að gagnálykta frá ákvæðinu til samræmis við lagaákvæðið.
5. Stefndi
byggir á því og áréttar að hann hafi í raun ofgreitt stefnanda laun. Af þeim
sökum eigi hann rétt á endurgreiðslu af hans hendi, en krefjist í þess stað
skuldajöfnunar gegn fjárkröfu stefnanda, verði hún talin vera fyrir hendi. Máli
sínu til stuðnings byggir stefndi á því að eigi verði séð af gögnum að
stefnandi hafi dregið frá þann tíma sem hann hafi fengið greiddan sem verktaki
við hafnsögu, sbr. málavaxtalýsingu hér að framan. Byggir stefndi á því að
gagnkrafa hans nemi a.m.k. 553.684 krónum.
Þá
byggir stefndi á því að hann eigi kröfu á hendur stefnanda vegna óheimillar
sjálftöku hans er hann hafi afráðið að mæta sjálfur til vinnu í stað þess að
kalla út afleysingamann og þá með þeim afleiðingum að hann hafi skráð á sig
hvíldartíma sem yfirvinnutíma. Slíkt vinnulag hafi ekki staðist kröfur stefnda
og verði stefnandi að bera hallann af því. Er um þetta t.d. vísað til dskj. 18,
frá 16. febrúar 2015, 19. febrúar 2016 og 6. júlí 2015. Þannig hafi stefnanda
verið ofgreiddar 26 klst. * 2.858,11 + 16 klst. * 3.073,85 = 123.492 kr. Við
það bætist krafa stefnanda um orlof vegna nefndra vinnustunda, þ.e. 13,04% eða
kr. 16.103. Beri því að lækka kröfu stefnanda vegna þessa um kr. 139.595.
Stefndi
byggir einnig á því að við athugun hans hafi komið í ljós að stefnandi hafi
talið sér til tekna 2 klst. yfirvinnu þá daga sem hann hafi í raun ekki mætt
til vinnu, sbr. að því leyti dskj. 18. Nánar rökstyður stefnandi þetta þannig:
„Tímabilið júní 2013 til mars 2014, 40
klst. * 2.470,40 = 98.816 kr.: Tímabilið apríl 2014 til júlí 2014, 10 klst. *
2.544,52 = 25.445 kr. Tímabilið ágúst 2014 til apríl 2015, 40 klst. * 2.858,11
= 114.324 kr. Tímabilið júlí 2015, 18 klst. * 3.076,85 = 55.383 kr.“
Samtals nemur ofangreind krafa stefnda gagnvart
stefnanda 293.968 krónum, en þar við bætist frádráttur vegna kröfu stefnanda um
orlof vegna nefndra vinnustunda, þ.e. 13,04% eða kr. 38.333. Stefndi byggir á
því að vegna þessa beri að lækka kröfu stefnanda um 332.301 krónu.
6. Að því er varðar lýsta varakröfu vísar
stefndi til þess sem að hér að framan hefur verið rakið, en bendir á að hún
taki mið af því að ekki verði fallist á að allt orlof stefnanda hafi þegar
verið greitt.
7. Stefndi krefst þess að lokum
að stefnanda verði gert að greiða sér málskostnað með vísan til almennra
reglna, sbr. XXI. kafla laga um meðferð einkamála nr. 91/1991.
IV.
Við aðalmeðferð málsins gaf stefnandi, A, aðilaskýrslu, en vitnaskýrslur gáfu B, fyrrverandi sveitarstjóri stefnda, C, fyrrverandi formaður Félags opinberra starfsmanna á Austurlandi, og D, fyrrverandi starfsmaður á skrifstofu stefnda, […]hrepps.
Í máli þessu er ágreiningur með aðilum, stefnanda, A,
og stefnda, […]hreppi.
Ágreiningurinn á m.a. rót sína að rekja til uppsagnar stefnanda sem
hafnarvarðar hjá […]höfn, þá er þáverandi sveitarstjóri stefnda afhenti honum bréf þess
efnis, dagsett 20. október 2015.
Í máli þessu krefur stefnandi stefnda m.a. um skaða-
og miskabætur, en einnig um orlofsgreiðslur. Stefndi hefur alfarið hafnað
kröfunum.
Stefnandi hóf störf hjá stefnda sem hafnarvörður við […]höfn á árinu 2003. Höfnin er
rekin sem höfn með hafnarstjórn í eigu stefnda, sbr. ákvæði V. kafla hafnalaga
nr. 61/2003, en sveitarstjóri stefnda hefur gegnt stöðu hafnarstjóra um árabil.
Gilda að þessu virtu stjórnsýslulög um lögskipti
málsaðila, sem lúta að ráðningarsambandinu, en einnig ákvæði gildandi
kjarasamnings millum stéttarfélags stefnanda, Félags opinberra starfsmanna á
Austurlandi (F.O.S.A) og Sambands íslenskra sveitarfélaga.
Í málatilbúnaði sínum og skýrslum fyrir dómi, sem að
nokkru hefur verið vikið að hér að framan, vísa aðilar m.a. til þess að
tiltekinn aðdragandi hafi verið að starfslokum stefnanda. Þeir vísa m.a. til
einstakra atvika á árunum fyrir uppsögn stefnanda, en sérstaklega vísa þeir þó
til þeirrar ákvörðunar sveitarstjórnar stefnda, á sveitarsjórnarfundi þann 3.
september 2014, að skipa starfshóp, sem nýráðinn sveitarsjóri, vitnið B,
leiddi, svo og um eftirmála þeirrar ákvörðunar.
Fyrir liggur, sbr. fundargerð sveitarstjórnar stefnda,
að hlutverk nefnds starfshóps var að gera úttekt á stjórnskipulagi
sveitarfélagsins og að gera tillögur um breytingar þar á gerðist þess þörf.
Óumdeilt er að þetta gekk eftir og þá þannig að nefndur hópur gerði tillögu um
gerð nýs skipurits fyrir sveitarfélagið og um endurnýjun á starfslýsingum fyrir
helstu yfirmenn, þ. á m. um starf hafnarvarðar og nýs yfirmanns hans,
verkstjórans í […]miðstöðunni. Var tillaga þessa efnis samþykkt á fundi
sveitarstjórnar þann 19. mars 2015. Hin nýja skipan tók gildi þann 1. maí sama
ár.
Ágreiningslaust er að stefnandi ritaði undir nýjan
ráðningarsamning við sveitarstjóra stefnda, vegna hafnarvarðarstöðunnar, seinni
hluta ágúst 2015. Samningurinn er dagsettur 1. maí nefnt ár og eru aðilar
einhuga um að við þá dagsetningu hafi gildistaka hans miðast.
Fyrir liggur að ráðningarsamningur stefnanda tók mið
af hinu nýja skipuriti stefnda, en einnig nýrri starfslýsingu um starf hans sem
hafnarvarðar. Til þess er að líta að á meðal ákvæða í starfslýsingu stefnanda
er að honum beri að skipuleggja vinnutíma sinn í samráði við hinn nýja yfirmann
sinn, verkstjórann í […]miðstöðinni.
Í skjóli almenns stjórnunarréttar hefur stefndi
lögmætan rétt til að taka ákvarðanir um rekstur og þar á meðal að því er varðar
málefni hafnarinnar, að því tilskildu að farið sé eftir gildandi kjarasamningi
og meginreglum stjórnsýsluréttar.
Eins og fyrr hefur verið rakið voru nefndar
skipulagsbreytingar gerðar að fyrirlagi sveitarstjórnar stefnda og sérstaks
starfhóps, sem m.a. naut aðstoðar vinnustaðasálfræðings. Liggur fyrir að
þáverandi sveitarstjóra stefnda, vitninu B, var falið að fylgja breytingunum
eftir, þ. á m. með gerð nýrra ráðningarsamninga, sbr. ákvæði 11.1.4 í
kjarasamningi aðila.
Af gögnum verður ráðið að málsaðilar hafi í raun farið
eftir gildandi kjarasamningi, þ. á m. nefndu ákvæði kjarasamnings í lýstu
ferli. Var þannig m.a. gengið eftir því af hálfu stefnda og það kannað hvort
stefnandi vildi una þeim breytingum sem gerðar höfðu verið og áður er lýst eða
vildi láta af störfum. Liggur fyrir að stefnandi tók þann kostinn að rita um
síðir undir hinn nýja ráðningarsamning um hafnarvarðarstöðuna, nánar tiltekið
síðsumars 2015. Þar með var og kominn á bindandi og gagnkvæmur samningur millum
málsaðila, og þar á meðal um hinar nýgerðu skipulagsbreytingar stefnda. Að
þessu virtu hafnar dómurinn þeirri röksemd stefnda að uppsögn hans gagnvart
stefnanda, þann 20. október 2015, hafi haft þau tengsl við skipulagsbreytingar
hans, sem vísað er til í ákvæði 11.1.4 og 4. mgr. 11.1.6.2 í kjarasamningi.
Lítur dómurinn þvert á móti svo á að með nefndri undirritun hafi stefndi, líkt
og stefnandi, m.a. verið bundinn af almennum ákvæðum kjarasamningsins um
uppsögn og uppsagnarfresti starfsmanna sinna. Því til samræmis hafi um
starfskjör og önnur réttindi starfsmanna stefnda, þ. á m. stefnanda, borið að
fara eftir hinum nýgerðu ráðningarsamningum. Er í því viðfangi einnig til þess
að líta að í ráðningarsamningi stefnanda er tekið fram að ekki beri að greiða
orlof á fasta yfirvinnu.
Af framlögum gögnum og skýrslum verður ráðið að ekki
hafi aðrar breytingar verið gerðar á kjörum eða réttindum stefnanda samhliða
undirritun hans á hinn nýja ráðningarsamning. Hann fékk því áfram hinar umsömdu
50 klukkustundir í fasta yfirvinnu á mánuði. Þá fékk hann greitt fyrir þá
yfirvinnu sína sem var umfram hina föstu yfirvinnutíma, en enn fremur og þrátt
fyrir ákvæði í ráðningarsamningi fékk hann einnig greitt orlof á þessar
síðastgreindu vinnustundir frá gildistökunni, þann 1. maí 2015.
Fyrir liggur að stefnandi hafði um tólf ára skeið starfað sem hafnarvörður þegar sveitarstjóri stefnda sagði honum upp hafnarvarðarstöðunni. Aðila greinir nokkuð á um nánari tildrög þessa atburðar og hafa þeir hvor með sínum hætti, í aðila- og vitnaskýrslum, lýst atvikum frá sínum sjónarhóli. Í því viðfangi er til þess að líta að við úrslausn einkamála hafa staðhæfingar aðila um atvik almennt ekki sönnunargildi fyrir dómi, nema um sé að ræða atriði sem honum er óhagstætt, sbr. 1. mgr. 50. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála.
Við úrlausn um sönnun atvika
verður í þessu máli að taka afstöðu til þess hvort staðhæfingar aðila fái
nægjanlega stoð í sönnunargögnum sem aflað hefur verið við rekstur málsins. Að
því er varðar sönnunargildi vitnisburðar verður enn fremur m.a. að hafa í huga
afstöðu vitna, t.d. til aðila, sbr. 59. gr. laga nr. 91/1991. Að öðru leyti
verður skorið úr ágreiningi eftir mati á þeim gögnum sem fram hafa komið í
málinu, samkvæmt almennum reglum VI. kafla nefndra laga.
Við meðferð málsins hafa aðilar lagt fram nokkurn
fjölda gagna. Þar á meðal eru hluti kjarasamnings Félags opinberra starfsmanna
á Austurlandi (F.O.S.A.) og Sambands íslenskra sveitarfélaga, ráðningasamningur
stefnanda og uppsagnarbréf stefnda, en einnig bréf sem rituðu voru í kjölfar
þess að stefnanda var sagt upp starfi sínu. Einnig liggja fyrir launaseðlar,
tímaskráningar og útprentanir úr staðgreiðsluskrá Ríkisskattsjóra vegna
stefnanda fyrir tekjuárin 2015, 2016 og 2017, óundirrituð viljayfirlýsing
starfshóps stefnda, svo og fundargerðir og samþykkt sveitarstjórnar stefnda,
starfslýsingar, yfirlit yfir báta- og skipakomur í […]fjarðarhöfn og loks
ársreikningar einkahlutafélags stefnanda fyrir árin 2015, 2016 og 2017.
Af framlögðum gögnum og skýrslum verður ráðið að eitt
þeirra atriða sem áðurnefndur ágreiningur og eftir atvikum samstarfsörðugleikar
aðila virðast hafa verið um hafi varðað tímaskráningar stefnanda á yfirvinnu
sinni, sem hann ritaði jafnan á sérstakar vinnuskýrslur og skilaði í hverjum
mánuði til yfirmanna sinna. Skýrslur þessar voru jafnan áritaðar eða merktar
með upphafsstöfum yfirmanna stefnanda, þ. á m. hin síðasta, sem stefnandi
skilaði í september 2015, en ráðið verður að þar hafi ritað upphafsstafi sína,
auk stefnanda, nýr yfirmaður hans, verkstjórinn í […]miðstöðinni, sbr. dskj.
18.
Í kafla 11 í kjarasamningi aðila er m.a. kveðið á um
uppsögn vinnuveitanda á ráðningarsamningi. Ákvæði 11.1.6 hljóðar svo:
„Óheimilt er að
segja starfsmanni upp án málefnalegra ástæðna. Uppsögn skal vera skrifleg og
miðast við mánaðamót. Óski starfsmaður þess skal veita honum skriflegan
rökstuðning.“
Þá er í nefndum kafla kjarasamningsins kveðið á um
áminningu til starfsmanns, en einnig um fyrirvaralausa brottvikningu úr starfi.
Um þetta segir m.a. í ákvæðum 1.6.1 og 1.6.2:
„Starfsmanni
skal víkja úr starfi fyrirvaralaust verði hann uppvís að grófu broti í starfi
enda valdi viðvera hans á vinnustað áframhaldandi skaða fyrir starfsemina, aðra
starfsmenn eða viðskiptavini. Fulltrúa stéttarfélags starfsmanns skal veittur
kostur á að kynna sér slík mál áður en ákvörðun er tekin.
Við þær
aðstæður þegar frávikning úr starfi er til skoðunar þarf að gæta að
andmælarétti starfsmanns áður en endanleg ákvörðun er tekin. Á meðan á slíkri
málsmeðferð stendur er heimilt að afþakka vinnuframlag starfsmanns en
starfsmaður heldur þó launum sínum.
Ef starfsmaður
hefur sýnt í starfi sínu óstundvísi eða aðra vanrækslu, óhlýðni við löglegt boð
eða bann yfirmanns síns, vankunnáttu eða óvandvirkni í starfi, hefur ekki náð
fullnægjandi árangri í starfi, hefur verið ölvaður að starfi eða framkoma hans
eða athafnir í því þykja að öðru leyti ósæmilegar, óhæfilegar eða
ósamrýmanlegar starfinu skal vinnuveitandi veita honum skriflega áminningu.
Vinnuveitandi
skal gefa starfsmanni kost á að tjá sig um meintar ávirðingar áður en ákvörðun
um áminningu er tekin. Starfsmaður á rétt á því að tjá sig um tilefni
áminningar í viðurvist trúnaðarmanns. Vinnuveitandi skal kynna honum þann rétt.
Áminning skal
vera skrifleg. Í áminningu skal tilgreina tilefni hennar og þá afleiðingu að
bæti starfsmaður ekki ráð sitt verði honum sagt upp. Ber að veita starfsmanni
tíma og tækifæri til þess að bæta ráð sitt áður en gripið er til uppsagnar.
Ekki er skylt
að veita starfsmanni áminningu og kost á að tjá sig um ástæður uppsagnar áður
en hún tekur gildi, ef tilefni uppsagnar er ekki rakið til starfsmannsins
sjálfs, s.s. vegna hagræðingar í rekstri stofnunar eða fyrirtækis. Ekki er þó
skylt að veita áminningu ef uppsögn má rekja til ástæðna sem raktar eru í 3.-5.
mgr. gr. 11.1.6.1.
Vinnuveitandi
skal upplýsa starfsmann um rétt hans til að leita aðstoðar trúnaðarmanns og/eða
stéttarfélags í tengslum við meðferð mála samkvæmt þessari grein.“
Í ljósi stjórnunarréttar stefnda og mikilsverðra
hagsmuna hans, en einnig að virtu hinu skýra ákvæði í ráðningarsamningi, var
stefnanda skylt að skipuleggja vinnutíma sinn í samráði við hinn nýjan
yfirmann, verkstjórann í […]miðstöðinni. Að áliti dómsins gat yfirsjón
stefnanda að þessu leyti, og þá m.a. með hliðsjón af atvikum og því hversu
skammur tími var liðinn frá gildistöku ráðningarsamningsins, þó ekki veitt
stefnda tilefni til svo harkalegra úrræða sem raun varð á. Virðast önnur og
vægari úrræði af hálfu stefnda hafa verið nærtækari, en fyrir liggur að
stefnanda hafði á alllöngum starfsferli aldrei verið veitt skrifleg áminning
eða viðvörun.
Þegar ofangreint er virt í heild, en þá einnig í ljósi
efnisatriða uppsagnarbréfs hans, verður fallist á með stefnanda að stefndi hafi
við ákvörðun sína við uppsögnina þann 20. október 2015 ekki gætt að réttindum
hans samkvæmt áðurröktu ákvæði í kjarasamningi. Var þannig ekki gætt að
andmælarétti stefnanda áður en ákvörðun var tekin um uppsögn hans, en að auki
þykir stefndi í ljósi þess sem hér að framan hefur verið rakið heldur ekki hafa
kannað málsatvik nægjanlega líkt og honum var skylt, sbr. ákvæði 10. og 13. gr.
stjórnsýslulaga nr. 37/1993.
Að ofangreindu virtu, og þar sem önnur þau atriði sem
stefndi tíundar í greinargerð sinni og málarekstri þykja gegn andmælum
stefnanda vera ósönnuð og óstaðfest, verður fallist á með honum að stefndi hafi
fyrirvaralaust sagt ráðningarsamningi aðila upp þann 20. október 2015. Með
þeirri háttsemi fór stefndi gegn ákvæðum kjarasamnings, en braut einnig gegn
meðalhófsreglu 12. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Með þessu athæfi bakaði
stefndi sér skaðabótaskyldu gagnvart stefnanda.
Í ljósi andmæla stefnda er við mat á fjárhæð bóta
hafnað þeim röksemdum stefnanda að bætur eigi að byggjast á útreikningi á
árstekjum eða álíka kröfugerð líkt og hann vísar til í stefnu.
Í ljósi dómafordæma Hæstaréttar Íslands, sbr. t.d. í
málum nr. 175/2005, nr. 128/2010 og nr. 528/2013, ber að ákvarða bætur til
handa stefnanda að álitum. Að því leyti ber m.a. að líta til þess sem hér að
framan hefur verið rakið, en einnig að því að stefnandi var rétt fimmtugur er
atvik máls gerðust, að hann hafði verið ráðinn ótímabundið hjá stefnda með
gagnkvæmum þriggja mánaða uppsagnarfresti, en mátti að óbreyttu gera ráð fyrir
að fá að gegna starfi sínu áfram. Að þessu virtu, en einnig með hliðsjón af
áðurgreindum upplýsingum um launakjör stefnanda hjá stefnda og að nægjanlega
þykir í ljós leitt að hann hefur haft takmarkaðar launaatekjur eftir
uppsögnina, en einnig að virtum andmælum svo og viðbótargreiðslum stefnda eftir
uppsögnina, þykja bæturnar hæfilega ákveðnar 1.250.000. krónur.
Krafa stefnanda um dráttarvexti af dæmdri fjárhæð
verður tekin til greina, en upphaf þeirra skal miðast við birtingu stefnu, 4.
maí 2017.
Framgangur stefnda við uppsögn á ráðningarsamningi
aðila fól að mati dómsins í sér brot á ákvæðum stjórnsýslulaga og kjarasamnings
eins og áður var rakið. Þegar atvik máls eru hins vegar metin í heild, og þá að
nokkru viðbrögð stefnanda eftir réttmætar skipulagsbreytingar stefnanda, þykir
framganga stefnda í hans garð, eins og á stóð, ekki hafa falið í sér ólögmæta
meingerð, sbr. til hliðsjónar dómafordæmi Hæstaréttar Íslands, t.d. í málum nr.
587/2014 og nr. 475/2015 og að nokkru í máli nr. 828/2017. Þá þykja viðbrögð
stefnda, og þar á meðal að hann hafi á síðari stigum áskilið sér rétt til að
kanna nánar fyrrnefndar vinnuskýrslur stefnanda, eigi hafa verið meiðandi, líkt
og atvikum var háttað. Af þessum sökum er að áliti dómsins ekki unnt að fallast
á kröfu stefnanda um miskabætur, sbr. b-lið 1. mgr. 26. gr. skaðabótalaga nr.
26, 1993, og er málsástæðum hans að því leyti því hafnað.
Í máli þessu krefst stefnandi orlofs af yfirvinnu og
þá vegna þeirra yfirvinnutíma sem hann vann umfram hina umsömdu föstu 50
yfirvinnutíma, sem hann fékk greidda í hverjum mánuði, og þá fyrir tímabilið
frá júní 2013 til apríl 2015. Kröfu sína sundurliðar stefnandi nánar í stefnu,
og í bókun um hina endanlegu kröfugerð fyrir dómi, eins og hér að framan hefur
verið rakið. Samtals krefst hann því 475.512 króna, ásamt vöxtum vegna þessa
þáttar.
Kröfu sinni til stuðnings vísar stefnandi aðallega til
áðurrakinnar viljayfirlýsingar, en hann byggir á því að hún hafi verið gerð að
undirlagi fyrrnefnds starfshóps stefnda í lok september 2015. Þá vísar
stefnandi jafnframt til þess að fyrir hönd stefnda hafi komið að málefninu
nafngreindur sveitarstjórnarmaður annars vegar og hins vegar þáverandi formaður
stéttarfélags hans, sbr. framlagðir tölvupóstar þar um frá haustinu 2015. Máli
sínu til stuðnings vísar stefnandi enn fremur til ákvæðis 4.2.1 í
kjarasamningi, sem er svohljóðandi:
„Starfsmaður
skal fá 10,17% orlofsfé á yfirvinnu og álagsgreiðslur samkvæmt samningi þessum.
Við 30 ára aldur skal hann fá 11,59%. Við 38 ára aldur skal hann fá 13,04%.
Starfsmaður
sem þegar hefur áunnið sér rétt umfram það sem hér getur skal halda honum en um
frekari ávinnslu fer samkvæmt 1. mgr.“
Stefndi andmælir, eins og hér að framan hefur verið
rakið, öllum málsástæðum stefnanda að þessu leyti, en hann byggir m.a. á því að
stefnandi hafi á umræddu tímabili haft sjálfdæmi um frítöku og eigin
vinnutilhögun. Af þessum sökum hafi stefnandi þegar fengið greitt til samræmis
við ákvæði 4.2.3 í kjarasamningi, sem er svohljóðandi:
„Starfsmaður á
föstum mánaðarlaunum fær greidd dagvinnulaun í orlofi miðað við meðaltal
starfshlutfalls á orlofsárinu.“
Stefndi staðhæfir jafnframt að stefnandi hafi í raun
fengið ofgreitt, sbr. það sem að framan var rakið, en að auki hafi hann í
fáeinum tilvikum skráð í vinnuskýrslur sínar yfirvinnu þegar raunin hafi verið
sú að hann hafi verið í orlofi. Loks vísar stefndi til tómlætis stefnanda við
að halda kröfu sinni fram.
Að áliti dómsins er í þessu viðfangi til þess að líta
að samkvæmt 1. mgr. 50. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála hafa
staðhæfingar málsaðila um atvik máls ekki sönnunargildi fyrir dómi, nema um sé
að ræða atriði sem honum er óhagstætt, sbr. einnig að því leyti ákvæði 59. gr.
sömu laga.
Sú yfirlýsing sem stefnandi vísar til er, eins og fyrr
hefur verið rakið, óundirrituð, en að auki kom fram fyrir dómi að hún stafar
ekki frá aðila sem var í þeim starfhóp stefnda, sem gerði úttekt á
stjórnskipulagi sveitarfélagsins. Þá er til þess að líta að starfshópur þessi
skilaði tillögum sínum í marsmánuði 2015 og lauk þar með störfum. Þegar af
þessum ástæðum getur nefnd viljayfirlýsing, að virtum andmælum stefnda, ekki
bundið stefnda á þann hátt sem stefnandi byggir á.
Af framlögðum launaseðlum stefnanda verður helst ráðið
að á fyrrnefndu tímabili hafi í langflestum tilvikum fastur frádráttarliður
verið útreiknaður og þá mánaðarlega. Bendir það eindregið til þess að gert hafi
verið ráð fyrir, líkt og stefndi heldur fram, að orlof hafi verið innifalið í
launum stefnanda. Þá þykir fyrrgreind staðhæfing og málsástæða stefnda þess
efnis að stefnandi hafi á stundum skráð í vinnuskýrslur sínar yfirvinnutíma
þrátt fyrir að hann hafi verið í fríi hafa nokkra stoð í vætti fyrrverandi
skrifstofumanns sem starfaði á aðalstarfsstöð stefnda og framlögðum gögnum.
Að ofangreindu virtu svo og í ljósi tómlætis stefnanda við að halda kröfu sinni fram verður ekki talið að honum hafi tekist sönnun þess að hann eigi inni hjá stefnda þá fjárhæð sem hann krefst. Verður því að sýkna stefnda af þessum þætti kröfugerðar hans. Að álit dómsins gilda sömu sjónarmið að því er varðar gagnkröfur stefnda, bæði er varðar aðal- og varakröfu. Verður því ekki tekið tillit til þeirra við úrlausn máls þessa.
Samkvæmt öllu ofangreindu verður
stefndi dæmdur til að greiða stefnanda 1.250.000 krónur í skaðabætur með dráttarvöxtum samkvæmt
1. mgr. 6. gr. laga nr. 38, 2001 um vexti og verðtryggingu frá 4. maí 2017 að
telja, eins og nánar segir í dómsorði.
Með vísan til 3. mgr. 130. gr. laga um meðferð
einkamála ber stefnda að greiða stefnanda 744.000 krónur í málskostnað og er þá
tekið tillit virðisaukaskatts.
Af hálfu stefnanda flutti málið Hilmar Gunnarsson
lögmaður, en af hálfu stefnda flutti málið Hilmar Gunnlaugsson lögmaður.
Gætt var ákvæða 1. mgr. 115. gr. laga nr. 91/1991.
Ólafur Ólafsson héraðsdómari kveður upp dóminn.
D Ó M S O R Ð.
Stefndi, […]hreppur, greiði stefnanda, A, 1.250.000 krónur með
dráttarvöxtum samkvæmt 1. mgr. 6. gr. laga nr. 38, 2001 um vexti og
verðtryggingu frá 4. maí 2017 til greiðsludags.
Stefndi greiði stefnanda 744.000 krónur í málskostnað.