- Kröfuréttur
- Samningur
- Skuldajöfnuður
- Skuldamál
Ár 2019, þriðjudaginn
22. janúar, er á dómþingi Héraðsdóms Reykjaness, sem háð er að Fjarðargötu 9,
Hafnarfirði, kveðinn upp í máli nr. E-815/2018:
Steinmark
prentsmiðja
(Dóris
Ósk Guðjónsdóttir lögmaður)
gegn
Hönnunarhúsinu
ehf.
(Eiríkur
Gunnsteinsson lögmaður)
svofelldur
d ó m u r :
Mál þetta, sem þingfest
var 19. september 2018 og dómtekið 18. janúar sl., var höfðað með stefnu,
birtri 8. ágúst 2018.
Stefnandi
er Steinmark, kt. 000000-0000, Dalshrauni 24,
Hafnarfirði. Stefndi er Hönnunarhúsið ehf., kt. 000000-0000,
Bæjarhrauni 2, Hafnarfirði.
Stefnandi gerir þá dómkröfu að
stefndi greiði stefnanda skuld að fjárhæð 484.875 krónur ásamt dráttarvöxtum
samkvæmt 1. mgr. 6. gr. laga nr. 38/2001 um vexti og verðtryggingu af 237.569
krónum frá 15. ágúst 2014 til 22. júní 2015 en af stefnufjárhæð frá þeim degi
til greiðsludags. Þá krefst stefnandi málskostnaðar úr hendi stefnda.
Stefndi krefst sýknu af kröfum stefnanda auk málskostnaðar.
Málsatvik.
Samkvæmt gögnum málsins
voru stefnandi og stefndi í viðskiptasambandi til margra ára. Fyrirsvarsmaður
stefnanda og eigandi er einnig eigandi Keilis útgáfufélags ehf. Samkvæmt
hreyfingaryfirliti skuldunauta í bókhaldi stefnda var hann í viðskiptum bæði
við stefnanda og Keili til margra ára. Koma fram á yfirlitinu greiðslur til
stefnanda í nokkrum færslum auk þess sem fjölmargar færslur eru þar með
skýringunum „innb. Keilir“. Á yfirlitinu kemur m.a. fram í apríl 2008 „Greidd
r. Steinmark v/70“. Í mars 2012 „Prentun á bæklingum Steinmark“. Í júní 2012
„Prentun á Ratleikskorti“. Í september 2014 er færsla: Prentun á
ratleikskorti“. Í júní 2016 er færsla „Skuldjöfnun Steinmark 247.306“. Engin
gögn liggja hins vegar fyrir í málinu um þau viðskipti af hálfu stefnanda. Á
reikningi stefnanda að fjárhæð 237.569 krónur frá 15. ágúst 2014, sem liggur fyrir
í málinu, segir: „Prentvinnsla skurður og brot á Ratleikskorti 3500 stk. og
stafrænt v/Hafnarfjarðarkirkju
19/2-18/3-1/4 og 23/4, 2x10 stk. og 2x 20 stk.“ Á reikningi frá 22. júní 2015
að fjárhæð 247.556 krónur segir: „Prentvinnsla á Ratleikskorti 3500 stk. og
Stafrænt fyrir Hafnarfjarðarkirkju …“ Í
tölvupósti frá stefnda til stefnanda þann 9. júní 2016 segir: „Sæll, Er sami
díll og í fyrra á Ratleikskortinu? 3.500 stk. og skuldajöfnun við Keili? Annar
helmingur tilbúinn á eftir og seinni síðla á morgun ...“ Svaraði stefnandi
samdægurs þannig: „Já en var upplagið ekki minna? ...“
Skýrslur fyrir dómi.
Guðni Gíslason,
fyrirsvarsmaður stefnda, gaf skýrslu fyrir dóminum og verður vitnað til
framburðar hans eftir því sem þörf þykir.
Málsástæður og lagarök
stefnanda.
Stefnandi byggir kröfur
sínar á því að stefndi skuldi honum og eigi ógreidda tvo reikninga, þann fyrri
útgefinn 15. ágúst 2014 að fjárhæð 237.569 krónur og þann seinni útgefinn 22.
júní 2015 að fjárhæð 247.306 krónur vegna vinnu stefnanda fyrir stefnda.
Stefndi hafi ekki greitt reikningana þrátt fyrir innheimtuviðvörun þann 18.
júlí 2018. Mótmælir stefnandi því að samkomulag hafi verið á milli aðila að
reikningunum yrði skuldajafnað á móti reikningum sem Keilir útgáfufélag ehf.
ætti á hendur stefnda. Engin lagaheimild hafi verið til þess, engar
yfirlýsingar um skuldajöfnuð og ekkert samkomulag um að umþrættum reikningum
útgefnum á hendur stefnda mætti skuldajafna á móti reikningum stefnda á hendur
Keili. Mótmælti stefnandi því að tölvupóstur frá 9. júní 2016 hafi nokkurt
sönnunargildi í málinu en þar komi ekkert fram um hvaða reikninga stefndi ætti
við en þeir reikningar sem krafið væri um í þessu máli væru frá árunum 2014 og
2015. Því væru skilyrði skuldajafnaðar ekki fyrir hendi gegn mótmælum
stefnanda. Ekkert lægi fyrir hvaða reikninga stefndi ætti við í umræddum
tölvupósti. Engu skipti í máli þessu að sami eigandi sé að stefnanda og Keili
útgáfufélagi ehf. Byggir stefnandi á meginreglu kröfuréttar um efndir
fjárskuldbindinga, sbr. 45., 47. og 51. gr. laga nr. 50/2000. Um gjalddaga
kröfunnar er vísað til 49. gr. sömu laga og krafan um dráttarvexti er byggð á
III. kafla vaxtalaga nr. 38/2001. Þá er byggt á 1. mgr. 130. gr. laga nr.
91/1991 vegna málskostnaðar.
Málsástæður og lagarök stefnda.
Stefndi byggir sýknukröfu sína á því að umræddum reikningum hafi verið
skuldajafnað á móti skuld stefnanda við stefnda og áritaðir þannig í bókhaldi
stefnda. Aðilar hafi átt í áralöngu viðskiptasambandi og ætíð haft þann háttinn
á að stefnandi hafi skuldajafnað reikningum útgefnum á stefnda á móti
reikningum sem stefndi hafi átt á hendur Keili útgáfufélagi enda sami eigandi
að báðum félögunum. Stefndi hafi fært til bókar í bókhaldi sínu að umþrættum
reikningum hafi verið skuldajafnað á móti kröfum á hendur Keili. Kvað stefndi
fyrirsvarsmann stefnanda og Keilis hafa haft fullt umboð til að samþykkja slíka
skuldajöfnun, þó svo að hún hafi ekki uppfyllt skilyrði laga um skuldajöfnun
almennt, og framfylgja slíku samkomulagi aðila.
Þá byggði stefndi á tómlæti en hann kvað
stefnanda engan reka hafa gert að því að innheimta kröfurnar fyrr en eftir
nýgenginn dóm Héraðsdóms Reykjaness uppkveðinn þann 4. júní sl. þar sem
Hönnunarhúsið ehf. stefndi Keili útgáfufélagi ehf. til greiðslu reikninga. Hafi
sú krafa verið tekin til greina í héraði en nýgenginn dómur Landsréttar hafi
sýknað Keili vegna tómlætis stefnanda í því máli. Stefndi kveðst nú einnig
byggja á því að stefnandi hafi sýnt af sér slíkt tómlæti í þessu máli að sýkna
beri stefnda. Engin tilraun hafi verið gerð í öll þessi ár til að innheimta
reikningana fyrr en í júní 2018. Því sé krafa stefnanda fallin niður sökum
tómlætis.
Stefndi byggir kröfur
sínar á meginreglum kröfu- og samningaréttar og vísar til laga um meðferð
einkamála, m.a. vegna málskostnaðar.
Forsendur og
niðurstaða.
Mál þetta snýst um tvo
reikninga sem stefnandi gaf út í júní 2015 og ágúst 2016, samtals að fjárhæð
484.875 krónur. Stefndi byggir sýknukröfu sína á því að um langvarandi
viðskiptasamband hafi verið að ræða á milli stefnanda, stefnda og Keilis
útgáfufélags ehf. en sú venja hafi myndast á milli þessara aðila að skuldajafna
reikningum frá stefnanda á móti reikningum sem stefndi átti á hendur Keili
útgáfufélagi ehf., en sami eigandi hafi verið að stefnanda og Keili. Þessu til
stuðnings lagði stefndi fram tölvupóst sem getið er að framan og
hreyfingarlista yfir skuldunauta sína.
Stefnandi byggir á því að aldrei hafi verið samið um
skuldajöfnun á umkröfðum reikningum og mótmælir því að ofangreindur tölvupóstur
sé sönnun um slíkt. Ekki sé getið um hvaða reikninga sé um að ræða, útgáfudaga
né fjárhæðir. Því séu skilyrði skuldajöfnunar ekki fyrir hendi. Reikningarnir
séu ógreiddir og ófyrndir.
Stefndi byggir eingöngu á því að stefndi skuldi stefnanda
ekkert, reikningarnir hafi verið gerðir upp með samkomulagi aðila um að
skuldajafna þeim á móti skuldum Keilis við Hönnunarhúsið. Mótmælir stefnandi
þessu. Þá byggði stefndi á tómlæti við aðalmeðferð málsins og mótmælti
stefnandi þeirri málsástæðu sem of seint fram kominni. Stefndi kvaðst hafa byggt
á þeirri málsástæðu í greinargerð sinni með orðunum: „... enda hafði stefnandi
ekki gert neina tilraun til þess að innheimta umrædda reikninga fyrr en Keilir
útgáfufélagi ehf. var gert að greiða stefnda útistandandi kröfu með áðurnefndum
dómi …“ Mótmælti stefnandi því að í þessari setningu fælist málsástæða sem
byggðist á tómlæti og hafi stefnandi ekki getað byggt málatilbúnað sinn vegna
tómlætis á þessari setningu í greinargerð.
Eins og mál þetta er lagt fyrir dóminn, telur dómurinn
stefnda ekki hafa sýnt fram á að ofangreindur tölvupóstur sanni að samkomulag
hafi legið fyrir í júní 2016 um að skuldajafna mætti umþrættum reikningum á
móti kröfum stefnda á hendur Keili útgáfufélagi ehf. Breytir engu þótt sami
aðili sé eigandi beggja félaganna en hvor aðili fyrir sig er sjálfstæður
lögaðili. Þá telur dómurinn þá málsástæðu að sýkna beri stefnda sökum tómlætis
of seint fram komna þar sem hún er óljós í greinargerð og ekki þannig úr garði
gerð að hún uppfylli skilyrði 2. mgr. 90. gr. laga nr. 91/1991 þar sem segir
m.a. að stefndi skuli lýsa í greinargerð sinni á gagnorðan og skýran hátt
málsástæðum stefnda og öðrum atvikum sem þar þurfi að greina til þess að
samhengi málsástæðna verði ljóst, auk þess að vísa til helstu lagaákvæða eða
réttarreglna sem stefndi byggi málatilbúnað sinn á. Stefndi vísaði í
greinargerð sinni til meginreglna kröfuréttar og samningaréttar og til laga um
meðferð einkamála. Af þessum málatilbúnaði verður ekki ráðið að ein af
málsástæðum stefnda hafi verið tómlæti. Gegn mótmælum stefnanda er þessi
málsástæða of seint fram komin. Ekki er ágreiningur um fjárhæðir, fyrningu né
upphafsdag vaxta.
Af öllu ofangreindu virtu verða dómkröfur stefnanda
teknar til greina eins og segir í dómsorði.
Ástríður
Grímsdóttir héraðsdómari kveður upp dóm þennan.
Dómsorð.
Stefndi, Hönnunarhúsið
ehf., greiði stefnanda, Steinmark, 484.875 krónur ásamt dráttarvöxtum samkvæmt
1. mgr. 6. gr. laga nr. 38/2001 af
237.569 krónum frá 15. ágúst 2014 til 22. júní 2015 en af 484.875 krónum frá þeim
degi til greiðsludags.
Stefndi greiði stefnanda 300.000 krónur í málskostnað.
Ástríður
Grímsdóttir.
Rétt
endurrit staðfestir
Héraðsdómur Reykjaness 22.1.2019.