- Manndráp af gáleysi
- Umferðarlagabrot
- Ölvunarakstur
D Ó M U R
Héraðsdóms Vesturlands 31. október 2018 í máli nr. S-27/2017:
Ákæruvaldið
(Jón Haukur Hauksson aðstoðarsaksóknari)
gegn
X
(Haukur Örn Birgisson lögmaður)
I.
Mál
þetta, sem dómtekið var 3. október sl., er höfðað með ákæru lögreglustjórans á
Vesturlandi, dags. 31. maí 2017, á hendur X…, kt. …, …, …, „fyrir eftirtalin
hegningar- og umferðarlagabrot:
1.
Með því að hafa, skömmu fyrir kl. 4:40 aðfaranótt laugardagsins 9. apríl 2016, ekið bifreiðinni … norður Vesturlandsveg á móts við Tangavatn á Holtavörðuheiði í Borgarbyggð, án ökuréttinda og óhæfur til aksturs vegna áhrifa áfengis og ávana- og fíkniefna (vínandi í blóðsýni greindist 0,85‰ og tetrahýdrókannabínól í blóðsýni greindist 1,6 ng/ml), yfir á rangan vegarhelming miðað við akstursstefnu og út af veginum, þar sem bifreiðin valt og farþegi í bifreiðinni, A…, kt. …, varð fyrir miklum áverkum sem leiddu hann til dauða síðar sama dag.
Framangreind brot ákærða teljast varða við 215. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 og 1. mgr. sbr. 2. mgr. 45. gr., 1. mgr. sbr. 2. mgr. 45. gr. a. og 1. mgr. 48. gr., allt sbr. 1. mgr. 100. gr. umferðalaga nr. 50/1987.
2.
Með því að hafa aðfaranótt laugardagsins 9. apríl 2016 um kl. 3:04 ekið bifreiðinni … á Vesturlandsvegi, á móts við Árvelli á Kjalarnesi í Reykjavík, með allt að 109 km hraða á klukkustund, að teknu tilliti til vikmarka, þar sem leyfilegur hámarkshraði er 90 km á klukkustund og að nota farsíma án handfrjáls búnaðar við aksturinn.
Framangreind brot ákærða teljast varða við 2. mgr. 37. gr. og 47. gr. a, hvort tveggja sbr. 1. mgr. 100. gr. umferðarlaga nr. 50/1987.
Þess er krafist að ákærði verði dæmdur til refsingar, til greiðslu alls sakarkostnaðar og til sviptingar ökuréttar samkvæmt 101. og 102. gr. umferðarlaga nr. 50/1987.
Einkaréttarkrafa:
B…, kt. …, krefst að ákærði verði dæmdur til að greiða henni 11.500.000 kr. í miskabætur og útfararkostnað auk vaxta skv. 8. gr. laga um vexti og verðtryggingu nr. 38/2001 frá tjónsdegi og þar til mánuður er liðinn frá birtingu kröfunnar, en síðan dráttarvaxta samkvæmt 1. mgr. 6. gr., sbr. 9. gr. sömu laga, frá þeim degi til greiðsludags og að dráttarvextir leggist við höfuðstól miskabóta á 12 mánaða fresti í samræmi við 12. gr. laga nr. 38/2001. Þá er gerð krafa um málskostnað að mati dómsins eða samkvæmt málskostnaðarreikningi, verði slíkur reikningur lagður fram, auk virðisaukaskatts.“
Við
þingfestingu málsins hinn 21. júní 2017 neitaði ákærði sök vegna ákæruliðar 1
en játaði sök vegna ákæruliðar 2. Við upphaf aðalmeðferðar 28. september sl.
breytti ákærði afstöðu sinni til ákæruefnisins í ákærulið 1 að því leyti að
hann játaði þá að hafa ekið bifreiðinni í greint sinn þrátt fyrir að vera án
ökuréttinda og óhæfur til að aka henni vegna áhrifa áfengis og ávana- og
fíkniefna. Hann neitaði hins vegar, eftir sem áður, að hafa með háttsemi sinni
greint sinn gerst sekur um brot gegn 215. gr. almennra hegningarlaga.
Við aðalmeðferð málsins var fallið frá
einkaréttarkröfu gegn ákærða.
II.
Samkvæmt frumskýrslu lögreglu barst tilkynning til fjarskiptamiðstöðvar lögreglu aðfaranótt laugardagsins 9. apríl 2016 um bílveltu á Holtavörðuheiði og kom m.a. fram að einn hefði kastast út úr bifreiðinni. Er lögregla kom á staðinn stóð bifreiðin á hjólunum utan vegar með framenda að akrein og fékk lögreglan þær upplýsingar að einn farþegi bifreiðarinnar, A…, lægi í aftursæti hennar. Á vettvangi var og ákærði, sem sagðist hafa verið ökumaður bifreiðarinnar, og D…, sem kvaðst hafa verið farþegi í framsæti. Sögðust þeir hafa fundið A…, sem hefði kastast út úr bifreiðinni þegar hún valt, en langan tíma hefði tekið að finna hann vegna myrkurs. Þeir hefðu svo borið hann að bifreiðinni og lagt hann í aftursætið.
Í skýrslunni kemur og fram að við komu lögreglu á staðinn hafi A… verið orðinn kaldur þrátt fyrir að breitt hefði verið yfir hann sæng og fatnaði. Hann hafi verið meðvitundarlaus, en andað, og að tekin hafi verið ákvörðun um að hreyfa hann ekki fyrr en sjúkraflutningamenn og læknir kæmu á staðinn. Við komu þeirra á vettvang hafi A… fyrst verið fluttur í sjúkrabifreiðina, en síðan hafi verið óskað eftir aðstoð þyrlu Landhelgisgæslunnar og hann þá fluttur með henni á bráðamóttöku Landspítalans.
Ákærði og D… voru fluttir í lögreglubifreið til viðræðna. Er haft eftir ákærða að slysið hafi orðið með þeim hætti að þeir hafi verið á leiðinni norður í land og skyndilega hafi þá komið ljós á móti á sömu akrein. Hafi hann þá beygt til vinstri og bifreiðin við það farið út af veginum og oltið nokkrar veltur. Farþeginn, A…, sem setið hafi í aftursætinu, hafi þá ekki verið þar lengur. Hafi þeir fundið hann eftir nokkra leit og flutt hann inn í bifreiðina. Hjá lögreglu vöknuðu grunsemdir um að ákærði væri undir áhrifum ávana- og fíkniefna, en hann kvað svo ekki vera. Hins vegar sagðist hann hafa neitt áfengis fyrr um kvöldið, áður en þeir lögðu af stað, en ekkert eftir það. Var hann þá handtekinn grunaður um ölvun við akstur og þeir í kjölfarið fluttir á lögreglustöðina í Borgarnesi þar sem ákærði gaf þvagsýni, auk þess sem tekið var úr honum blóðsýni tvisvar með klukkustundar millibili.
III.
Í kjölfar slyssins fór fram skoðun á umræddri bifreið hjá Frumherja
hf. Liggur fyrir í málinu slysaskoðunarskýrsla vegna þessa, sem unnin var af Karli Svavari Sigurðssyni, bifvélavirkja og
véltæknifræðingi. Í athugasemdum um ástand stýrisbúnaðar kemur fram
eftirfarandi: „Spindilkúla við vinstra framhjól brotin. Eins og
sjá má á meðfylgjandi myndum þá er brotið úr spindilkúlunni hnoðað og nokkuð
ljóst að spindilkúlan var brotin fyrir einhverjum tíma síðan. Svo virðist sem
kúlan hafi brotnað en setið áfram í sætinu þar til að hún hefur að öllum
líkindum hrökkið úr sætinu og við það verður bifreiðin svo gott sem stjórnlaus.
Yfirborðstæring á brotsárinu undirstrikar ennfremur að brotið er gamalt. Brotið
er svokallað þreytubrot þar sem galli eða skemmd í yfirborði verður til þess að
brotið á sér stað. Þetta ferli á sér stað á löngum tímabili.“
Að beiðni lögreglustjórans á Vesturlandi um dómkvaðningu matsmanns,
dags. 7. september 2016, var hinn 29. sama mánaðar dómkvaddur Snorri Sævar
Konráðsson bílatæknifræðingur til að framkvæma mat á „niðurstöðum
bílatæknirannsóknar Frumherja hf., dags. 9.4.2016, varðandi bifreiðina … …, og
segja álit sitt og leitast við að skýra orsakir umferðarslyss 9. apríl 2016.
sbr. 1. mgr. 86. gr. og 1. mgr. 128. gr. laga um meðferð sakamála nr. 88/2008.“
Í niðurstöðum matsgerðar hans, dags. 29. mars 2017, kemur eftirfarandi fram:
„Orsök slyssins verður ekki skýrð með brotinni spindilkúlu meðan ökutækið var í
akstri á veginum. Öll ummerki á spindilkúlunni benda til þess að hún hafi verið
heil svo lengi sem ökutækið var á veginum. Ummerki á vegi gefa enga vísbendingu
um að vinstra framhjól hafi verið í óeðlilegri stöðu meðan ökutækið var á
veginum.“ Þá segir síðar: „Verulegar líkur eru á að ekki hafi verið hægt að
hafa stjórn á ökutækinu vegna hraða og hliðarskriðs eftir að það kom út úr
beygju og tók stefnu út á vinstri kant miðað við akstursstefnu. Um 120 til 130
(sic.) langur vettvangur, þar af 72 til 78 metrar utan vegar, er til vitnis um
að hraði ökutækisins hafi verið ökumanninum ofviða.“
Í þinghaldi í málinu hinn 4. október 2017 voru, að ósk ákærða,
dómkvaddir þeir Atli Vilhjálmsson bifvélavirkjameistari og Árni Rúnar
Kristmundsson bifvélavirki til að framkvæma yfirmat á orsökum slyssins. Í
niðurstöðum yfirmatsgerðarinnar, dags. 5. desember 2017, kemur m.a. fram það
álit matsmanna að spindilkúla bifreiðarinnar hafi ekki verið brotin fyrir
slysið, heldur hafi hún brotnað við högg eftir að bifreiðinni fór út af
veginum. Ekki hafi verið mögulegt að stýra bifreiðinni á þann hátt sem
ljósmyndir af hjólförum segi til um með brotna spindilkúlu. Töldu matsmenn,
miðað við þau gögn sem fyrir lágu, að búnaður bílsins hefði verið í góðu lagi
og ekki orsakað slysið heldur hefði verið um að ræða mannleg mistök.
Þá liggur fyrir í málinu skýrsla rannsóknarnefndar samgönguslysa um
slysið, dags. 9. apríl 2016, þar sem fram kemur sú orsakagreining að ökumaður
bifreiðarinnar hafi verið óhæfur til aksturs vegna áfengis og vímuefna, farþegi
sem lést hafi ekki notað bílbelti og kastast út úr bifreiðinni, ökumaður hafi
ekið of hratt og að ökumaður hafi ekki öðlast ökuréttindi.
Í krufningarskýrslu Sebastian Niko Kunz, sérfræðings í
réttarmeinafræði, dags. 8. júní 2016, kemur m.a. fram að hinn látni hafi látist
af völdum fjöláverka á brjósti og kviðarholi og að áverkar, staðsetning og
umfang áverka samsvari bílslysi, eins og því sé lýst í skýrslu lögreglu. Engin
merki um bílbelti hafi verið greinanleg. Þá hafi hvorki niðurstöður krufningar
né eiturefnagreining leitt í ljós niðurstöður sem myndu skýra skyndilegt
meðvitundarleysi og þannig þetta banaslys.
IV.
Ákærði kvað þá félagana alla þrjá hafa
verið að fá sér í glas á heimili eins þeirra í … um og eftir miðnætti umrædda
nótt þegar sú hugmynd hefði komið upp að þeir myndu skreppa norður á Akureyri.
Kvaðst hann hafa ekið bifreiðinni, sem þeir hefðu fengið að láni hjá öðrum vini
þeirra, að slysstaðnum á Holtavörðuheiði, þrátt fyrir að vera ökuréttindalaus.
Hann hefði verið hættur drykkju skömmu áður en þeir lögðu af stað og verið þá
ölvaður en sagðist þó ekki hafa fundið fyrir áfengisáhrifum við aksturinn. Hann
hefði ekki verið búinn að neyta annarra efna en áfengis þennan dag, en hann
hefði hins vegar neytt kannabisefna deginum áður. Ákærði kvaðst hafa ekið á um
90 km hraða á leiðinni. Aðstæður hefðu verið góðar, þurrt og engin umferð, en
hins vegar verið myrkur. Á leiðinni hefði D… setið farþegamegin í framsætinu og
A… í miðju aftursætisins. Hefði A… setið þar svo að hann gæti spjallað við þá á
leiðinni. Sjálfur kvaðst ákærði hafa verið í bílbelti við aksturinn og taldi að
það sama hefði gilt um D…, en A… hefði hins vegar ekki verið í belti. Er þeir
hefðu ekið norður Holtavörðuheiði
kvaðst hann hafa misst stjórn á bifreiðinni, sem hefði fyrst farið til vinstri
og svo til hægri, en loks skotist út af veginum og oltið. Er hann hefði rankað
við sér eftir þetta hefði hann talað við D…, sem setið hefði í framsætinu. Hann
hefði svo ætlað að tala við A…, sem setið hefði í aftursætinu, en hann hefði þá
ekki verið í bílnum. Þeir D… hefðu þá farið út að leita að honum og fundið hann
um fimmtíu metra frá bílnum. Þeir hefðu tekið hann upp og borið hann í áföngum inn
í bifreiðina og í kjölfarið hringt í 112. Spurður út í fyrri framburð hans um
að honum hefði brugðið við að sjá eitthvert ljós og þess vegna misst stjórn á
bifreiðinni svaraði ákærði að honum hefði á þessum tíma fundist hann sjá þetta
ljós. Hefði þetta verið eina skýringin sem hann hefði getað komið með á því
hvers vegna þetta gerðist. Svo þegar hann hefði frétt að enginn bíll hefði
getað verið þarna á ferðinni þá hefði þetta breyst. Ákærði sagðist ekki hafa
neytt áfengis eða fíkniefna eftir að slysið varð. Þá kvaðst hann ekki muna
hversu langur tími leið frá því að bifreiðin fór út af veginum og þar til þeir
hringdu eftir aðstoð lögreglu og sjúkraliðs. Það hefði verið eftir að þeir
fundu A… og báru hann inn í bílinn. Sagði hann A… hafa legið, beran að ofan, á
bakinu og verið í öndunarerfiðleikum þegar þeir fundu hann. Þeir hefðu ákveðið
að flytja hann inn í bílinn því að kalt hefði verið í veðri. Þeir hefðu bara
verið klæddir í bol og því ekki haft neitt til að setja yfir hann. Sagðist
ákærði hafa tekið undir höfuðið og handarkrikann á A… og D… undir fæturna þegar
þeir báru hann. Sjálfur sagðist ákærði hafa reynt að tala við A… en ekki fengið
nein svör. Kvaðst hann hafa talið það stafa af öndunarerfiðleikum A…, enda
hefði hann talið D… með meðvitund. Er ákærði var spurður út í bifreiðina sagði
hann hana hafa verið misjafna þennan dag og daginn áður og að í hringtorgum
hefði stýrið stundum dottið út og svo aftur inn í tvær til þrjár sekúndur.
Fram kom hjá vitninu D… að umrætt kvöld
hefðu þeir félagarnir verið allir við áfengisdrykkju. Um klukkan eitt eða tvö
um nóttina hefðu þeir svo ákveðið að fara norður á snjóbrettafestival, sem þar
átti að fara fram. Ákærði hefði ekið bifreiðinni en A… setið í miðju
aftursætisins og verið sá eini sem ekki var í öryggisbelti. Kvaðst vitnið ekki
sérstaklega hafa fylgst með hraða bifreiðarinnar á leiðinni eða hraðamæli
hennar og myndi ekki eftir neinu óvenjulegu í sambandi við aksturinn. Hann
sagði þó að afturendi bifreiðarinnar hefði alltaf verið að rása til. Lýsti
vitnið því svo að skömmu áður en slysið varð hefði bifreiðin orðið stjórnlaus
og síðan oltið út af veginum. Eftir slysið hefðu þeir farið að leita að A… og
fundið hann liggjandi á bakinu. Hefðu þeir flutt hann inn í bifreiðina með því
að sjálfur hefði hann tekið um fæturna á A… en ákærði undir höfuð hans. Kvaðst
hann ekki telja að A… hefði orðið fyrir hnjaski við að vera borinn þessa leið. Þeir
hefðu svo tilkynnt um slysið um hálftíma eftir að það átti sér stað.
Vitnið E… kvaðst hafa átt bifreiðina sem
ákærði ók umrætt sinn. Sagðist hann telja að hún hefði þá verið í góðu standi.
Hann hefði þekkt ákærða í um það bil ár. Hann hefði vitað að ákærði væri 17 ára
en ekki að ákærði væri ekki með bílpróf.
Vitnið Kristín Magnúsdóttir lyfjafræðingur skýrði nánar niðurstöður
rannsóknar á áfengismagni og styrk fíkniefna í blóð- og þvagsýnum frá ákærða.
Vitnið Karl Svavar Sigurðsson, bifvélavirki og
véltæknifræðingur hjá Frumherja hf., skýrði nánar og staðfesti skoðunarskýrslu
vegna rannsóknar sem hann framkvæmdi á umræddri bifreið eftir slysið. Kvað hann
óvenjulegt í þessu tilviki að spindilkúla hefði verið farin í sundur og verið
mjög augljóst að það hefði ekki gerst við slysið. Endi hennar hafi verið búinn
að hnoðast lengi ofan í sætinu og við krappa beygju eða óvenjuleg átök gæti
þetta hafa hrokkið upp úr sætinu og þá aðeins verið mögulegt að stýra öðrum
megin. Aðspurt kvaðst vitnið ekki geta sagt nákvæmlega til um hvenær þetta hefði
gerst. Þetta gæti hafa gerst við slysið en gæti einnig hafa hrokkið í sundur
áður. Hrökkvi þetta í sundur sé hætta á að ökumaðurinn missi stjórn á
bifreiðinni, því að hjólið geti þá beygt hvert sem er.
Vitnið Atli Vilhjálmsson fór yfir niðurstöðu yfirmatsgerðar
sem hann vann vegna málsins og lýsti nánar hvernig matsmennirnir hefðu
framkvæmt matið. Kom fram hjá honum að niðurstaðan hefði orðið sú að ekki hefði
verið hægt að aka bifreiðinni með brotna spindilkúlu. Ekki hefði þá verið
mögulegt samkvæmt rannsókn hans að beygja bifreiðinni til hægri og svo aftur
til vinstri og loks aftur til hægri, eins og hjólför á vettvangi bendi til að
ákærði hafi gert. Teldi hann að ef spindilkúlan hefði brotnað í akstri hefðu
sést önnur för á veginum, því að þá hefði bifreiðin farið út af til vinstri.
Kom fram hjá vitninu að engin ummerki hefðu verið um að sprunga hafi verið í
spindilkúluleggnum. Spurður um hvers vegna spindilkúluendinn hefði verið
hnoðaður kvað hann það vel hafa getað gerst við bílveltuna. Kvað hann niðurstöðu
matsins vera þá að mannleg mistök hefðu orsakað slysið en ekki ástand
bifreiðarinnar.
Yfirmatsmaðurinn Árni Rúnar Kristmundsson staðfesti og þá
niðurstöðu matsins að spindilkúlan hefði ekki brotnað í akstri heldur við högg
og það hefði ekki getað gerst uppi á veginum.
Sebastian Niko Kunz réttarmeinafræðingur skýrði nánar
krufningarskýrslu sem hann vann vegna málsins. Spurður hvaðan blæðing inn í
kviðarhol hins látna hefði komið sagði hann líkindi til þess að það væri komið
til vegna aðgerða sem hinn látni hefði gengist undir í kjölfar slyssins.
Rannsóknir sem gerðar hefðu verið við komu hans á sjúkrahúsið sýni verulega
lágt blóðgildi, sem segi að hann hafi misst mikið af blóði og þurft blóðgjafir.
Taldi hann að áverkar á höfði hins látna gætu hafa orðið við það að höfuðið
hefði slegist í bifreiðina innanverða eða er hann hefði kastast út úr henni og
lent á jörðinni. Þessir áverkar hefðu verið talsvert alvarlegir en þeir hafi
ekki verið banamein hans. Þá taldi hann rifbrot tilkomin vegna endurlífgunartilrauna
en ekki vegna slyssins. Spurður hvort eitthvað benti til að hinn látni hefði
lent undir bifreiðinni kvað hann ekki hafa verið merki um það. Kvaðst hann
telja að áverkar á hinum látna hefðu komið til vegna þess að hann hefði kastast
út úr bifreiðinni og lent á vinstri hlið á jörðinni. Hefði þetta högg valdið
þeim innvortis áverkum og miltisrofi sem leitt hefðu til mikillar blæðingar. Spurður hvaða afleiðingar það gæti hafa haft að hinn látni
var borinn og lagður niður nokkrum sinnum kvaðst hann ekki geta sagt til um
hvernig áverkinn á miltað hefði verið þar sem miltað hefði verið fjarlægt er
hann gerði sína skoðun.
IV.
Niðurstaða
Ákæruliður
1
Við
aðalmeðferð málsins játaði ákærði að hafa í umrætt sinn ekið bifreiðinni án
ökuréttinda og undir áhrifum áfengis og ávana- og fíkniefna, eins og nánar
greinir í ákæru. Með vísan til þessarar játningar hans og gagna málsins að öðru
leyti verður hann sakfelldur fyrir þau brot gegn umferðarlögum sem í þessum
ákærulið greinir.
Ákærði hafnar því hins
vegar, eftir sem áður, að hafa með háttsemi sinni gerst sekur um brot gegn 215.
gr. almennra hegningarlaga. Byggir hann vörn sína aðallega á því að ósannað sé
að rekja megi útafakstur bifreiðarinnar og síðan andlát A… til þess að hann
hafi ekið bifreiðinni undir áhrifum áfengis og ávana- og fíkniefna þegar slysið
varð. Þannig bendir hann á að það sé álit skoðunarmanns
Frumherja hf., sem skoðað hafi bifreiðina í kjölfar slyssins, að brot í
festingu spindilkúlu í hjólabúnaði hennar hafi leitt til þess að ákærði missti
stjórn á henni þannig að hún valt út af veginum.
Samkvæmt
fyrirliggjandi yfirmatsgerð og vitnisburði sérfróðu matsmannanna Atla
Vilhjálmssonar og Árna Rúnars Kristmundssonar voru engin ummerki um að
spindilkúla hefði brotnað í akstri bifreiðarinnar í greint sinn og kom fram að
mannleg mistök hefðu orsakað slysið en ekki ástand bifreiðarinnar. Var þetta og
sú niðurstaða sem dómkvaddur matsmaður komst að í undirmatsgerð sinni, þrátt
fyrir fyrrgreint álit skoðunarmanns. Með vísan til þessa, játningar
ákærða og fyrirliggjandi gagna um að hann hafi í greint sinn ekið bifreiðinni
án ökuréttinda og óhæfur til aksturs hennar vegna áhrifa áfengis og ávana- og
fíkniefna og einnig til gagna málsins að öðru leyti, verður að telja að
nægilega liggi fyrir að ástand bifreiðarinnar hafi ekki valdið því að bifreiðin
valt út af veginum heldur megi rekja það til gáleysislegrar hegðunar ákærða við
aksturinn. Með akstri sínum varð ákærði þannig valdur að bílveltu
og í henni lést farþegi í bifreiðinni. Verður refsiábyrgð vegna þessara
afleiðinga felld á ákærða, enda er ótvírætt um að ræða vávæna afleiðingu þeirra
brota hans gegn umferðarlögum sem hann hefur verið sakfelldur fyrir. Getur í
þeim efnum engu breytt þótt fyrirliggjandi gögn bendi fremur til þess að hinn
látni hafi ekki notað bílbelti í greint sinn, en vörn ákærða hefur að hluta til
beinst að því atriði, eins og áður segir. Hefur ákærði því unnið sér til
refsingar með vísan til þeirra refsiákvæða sem í þessum ákærulið greinir.
Ákæruliður 2
Ákærði hefur fyrir dómi játað sök samkvæmt þessum
ákærulið og er játning hans að öllu leyti studd
sakargögnum. Samkvæmt þessu verður hann sakfelldur fyrir þá háttsemi sem þar er
lýst og telst réttilega varða við 2. mgr. 37. gr. og 47. gr. a, sbr. 1. mgr. 100. gr., umferðarlaga nr. 50/1987.
Ákvörðun refsingar o.fl.
Samkvæmt sakavottorði ákærða hefur hann frá árinu 2015 þrívegis,
með lögreglustjórasátt, gengist undir refsingu og sviptingu ökuréttar vegna
aksturs ökutækis undir áhrifum ávana- og fíkniefna og án þess að hafa öðlast ökuréttindi.
Áður hafði hann fengið skilorðsbunda ákærufrestun vegna brota gegn 244. og 248.
gr. almennra hegningarlaga. Brot þau sem ákærði hefur nú verið sakfelldur fyrir
voru framin áður en hann gekkst annars vegar undir að greiða 150.000 króna sekt
og sæta ökuréttarsviptingu í 12 mánuði hinn 17. september 2016 og hins vegar
hinn 24. janúar 2017 undir að greiða 150.000 króna sekt og sæta
ökuréttarsviptingu í fjóra mánuði. Verður refsing hans að því leyti ákveðin sem
hegningarauki skv. 78. gr. almennra hegningarlaga. Brot ákærða samkvæmt
síðargreindu sáttinni var framið rúmum þremur mánuðum eftir brot hans í máli
þessu. Þar sem framangreind brot ákærða voru framin áður en hann náði 18 ára
aldri hafa þau ekki ítrekunaráhrif á brot hans nú. Við
ákvörðun refsingar ákærða nú verður að öðru leyti tekið mið af því að með
stórkostlega háskalegri háttsemi sinni olli hann dauða annars manns, þegar hann
ók bifreiðinni ölvaður og undir áhrifum fíkniefna og án þess að hafa öðlast
ökuréttindi. Á hinn bóginn verður einnig til þess horft að ákærði var einungis
17 ára þegar brotið átti sér stað. Þá liggur fyrir í málinu greiningar- og
meðferðarskýrsla Funa Sigurðssonar sálfræðings, forstöðumanns
meðferðarstofnunarinnar Stuðla, um að ákærði hafi fengið þar meðferð vegna vímuefnavanda
síns og afbrotahegðunar, sem gengið hafi vonum framar. Kemur þar og fram að
ákærði hafi verið mjög virkur og duglegur í að vinna í sínum málum og sýnt
augljós merki um miklar framfarir. Hann hafi og fengið áframhaldandi
meðferðarviðtöl í kjölfarið og áfram sýnt miklar framfarir. Að öllu
framangreindu virtu, og einnig með vísan til 77. gr. almennra hegningarlaga,
þykir refsing ákærða því hæfilega ákveðin fangelsi í sex mánuði. Þegar litið er
til ungs aldurs ákærða, þess hversu langt er um liðið frá því brot hans voru
framin og til dómaframkvæmdar að öðru leyti, þykir rétt að fresta framkvæmd
þriggja mánaða af refsingu ákærða og ákveða að sá hluti hennar falli niður að
liðnum tveimur árum haldi hann almennt skilorð 57. gr. almennra hegningarlaga
nr. 19/1940. Þá þykir rétt, með vísan til 101. gr. og
102. gr. umferðarlaga, að svipta ákærða ökurétti í tvö ár frá birtingu dómsins.
Ákærði verður dæmdur til að greiða allan sakarkostnað samkvæmt yfirliti lögreglu og
ákvörðun dómsins um þóknun verjanda, bæði á rannsóknarstigi og fyrir dómi, sem
ákveðin er að meðtöldum virðisaukaskatti, svo sem greinir í dómsorði.
Ásgeir Magnússon dómstjóri
kveður upp dóm þennan.
Dómsorð:
Ákærði, X…, sæti fangelsi í sex mánuði, en fresta skal fullnustu þriggja mánaða af refsingunni og sá hluti hennar falla niður að liðnum tveimur árum frá uppsögu dóms þessa haldi ákærði almennt skilorð 57. gr. almennra hegningarlaga.
Ákærði er sviptur ökurétti í tvö ár frá birtingu dómsins.
Ákærði greiði 3.000.000 króna þóknun skipaðs verjanda síns, Hauks Arnar Birgissonar lögmanns, auk ferðakostnaðar hans að fjárhæð 52.394 krónur. Þá greiði ákærði annan sakarkostnað að fjárhæð 2.965.987 krónur.
Ásgeir Magnússon