Héraðsdómur Reykjaness Dómur 23. júní 2025. Málið nr. E - 529/2025: A (Ómar Örn Bjarnþórsson lögmaður) og B (Arnar Kormákur Friðriksson lögmaður) gegn C (Sigurbjörn Ársæll Þorbergsson lögmaður) Dómur: Mál þetta á rætur að rekja til sakamáls Héraðsdóms Reykjaness nr. S - 1532/2022, sem höfðað var með ákæru Héraðssaksóknara 1. september 2022 á hendur C til refsingar fyrir kynferðisbrot samkvæmt 1. mgr. 199. gr. a almennra hegningarlaga nr. 19/1940, sbr. áður 209. gr. sömu laga, með því að hafa í ágúst 2020 aflað sér og dreift með tölvupósti til D og E nektarmynd af þáverandi eiginmanni sínum A , sem sýndi getnaðarlim hans og tveimur nektarmyndum af B , sem sýndu brjóst hennar, án samþykkis A og B og var sú háttsemi talin til þess fallin að særa blygðunarsemi þeirra. Með héraðsdómi 7. febrúar 2023 var C sýknuð af refsiverðri háttsemi og einkaréttarkröfum A og B vísað frá dómi. Ákæruvaldið áfrýjaði dómin um til Landsréttar. Með landsréttardómi 12. mars 2024 (mál réttarins nr. 205/2023) var C sakfelld samkvæmt ákæru og henni gerð þriggja mánaða skilorðsbundin fangelsisrefsing. Jafnframt var héraðsdómur ómerktur að því er varðar einkaréttarkröfur A og B og þ eim hluta máls vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og dómsálagningar að nýju. Að ósk C og að fengnu áfrýjunarleyfi var málinu skotið til Hæstaréttar. Með dómi réttarins 29. janúar 2025 í máli nr. 26/2024 voru niðurstöður Landsréttar staðfestar. Við svo búið og á grundvelli 175. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála fóru einkaréttarkröfur A og B til meðferðar að nýju í héraðsdómi, í sérstöku einkamáli nr. E - 529/2025 sem hér er til meðferðar. Um málsmeðferð fer annars eftir lögum nr. 91/1991 um með ferð einkamála. Stefnendur teljast og . Stefnda telst . Málið var dómtekið 18. júní sl. að lokinni aðalmeðferð. 2 Endanlegar dómkröfur stefnanda A eru þær að stefnda verði dæmd til greiðslu 1.500.000 króna miskabóta með vöxtum samkvæmt 8. gr. laga nr. 38/2001 um vexti og verðtryggingu frá 1. september 2020 til þess dags er liðinn er mánuður frá birtingu bótakröfunnar, en frá þeim degi með dráttarvöxtum samkvæmt 9. gr., sbr. 1. mgr. 6. gr. sömu laga, til greiðsludags. Jafnframt verði stefnda dæmd til greiðslu 173.000 króna skaðabóta vegna útlagðs sálfræðikostnaðar. Loks verði stefnda dæmd til greiðslu málskostnaðar samkvæmt framlagðri tímaskýrslu eins og málið væri ekki gjafsóknarmál. Áður en aðalmeðferð hófst 18. júní gerðu stefnandi B og st efnda með sér dómsátt um greiðslu á 680.000 krónum í miskabætur og vexti og lauk þar sem ágreiningi milli sömu aðila um annað en málskostnað. Af hálfu stefnanda B er þess krafist að stefnda verði dæmd til greiðslu málskostnaðar samkvæmt framlagðri tímaskýr slu eins og málið væri ekki gjafsóknarmál. Endanlegar dómkröfur stefndu eru þær að bætur til stefnanda A verði að hámarki ákveðnar 125.000 krónur og þá í formi miskabóta og að þær bætur beri vexti samkvæmt 8. gr. laga nr. 38/2001 um vexti og verðtryggingu miðað við verðlag síðar en 1. september 2020, jafnvel miðað við verðlag dagsins í dag. Þá beri sömu bætur ekki dráttarvexti fyrr en frá dómsuppsögu. Loks verði málskostnaður til stefnenda hvors fyrir sig lækkaður verulega frá því sem krafist er í tímaskýrs lum lögmanna þeirra. I. - Yfirlit helstu málsatvika. 1. Stefnandi A og stefnda gengu í hjónaband 2004. Á hjúskapartíma eignuðust þau syni. Þann 28. júlí 2020 fór stefnda fram á skilnað. Í framhaldi flutti A út af heimili fjölskyldunnar og lét af störf um í . Að áliðnum ágústmánuði skoðaði stefnda innihald tölvu sem A hafði haft til umráða hjá . Þar sá hún Facebook Messenger skilaboð milli A og stefnanda B sem snerust um kynlífsmál og komu synir stefndu og A við sögu, á ósmekklegan hátt að mati stefndu. Stefnda prentaði út Messenger samskiptin og sendi hluta þeirra sem skjáskot með tölvupósti 27. ágúst 2020 til A , E mágkonu hans og D vinkonu sinnar. hægri hönd og helsti ráðgjafi E geti hjálpað þér. Þú ert djöfull í mannsmynd og berð hvorki virðingu fyrir mér né strákunum þínu (sic). Að fá þetta í hendurnar er hryllingur og það er meira til sem kemur út á næstunni og fólk fær að sjá h vaða mann þú hefur að 3 Messenger skilaboðum milli A og B og fylgdu þeim skilaboðum ein mynd af getnaðarlim A og tvær myndir af brjóstum B . Á seinni myndunum tveimur sést andl it B greinilega og hluti brjósta hennar. 2. Stefnendur kærðu stefndu í sitt hvoru lagi til lögreglu. Þau kváðust hafa kynnst í ágúst 2020, verið í samskiptum gegnum Facebook Messenger og meðal annars skipst á kynferðislegum myndum af hvort öðru. B kvaðst e kki vita nein deili á stefndu, taldi mynddreifinguna vera lið í rógsherferð stefndu gegn A og sjálf væri B peð í einhverju tafli. Hún kvaðst upplifa aðgerðir stefndu sem árás og brot gegn nekt sinni, sem hún stæði varnarlaus frammi fyrir. Stefnda var yfir heyrð 11. janúar 2021. Er skemmst frá því að segja að hún gekkst við því að hafa farið í tölvu A seinni part ágúst 2020, lesið þar Messenger samskipti hans við B , séð myndir af getnaðarlim A og brjóstum B og sent þær myndir ásamt textaskilaboðum milli A og B til D og E með tölvupósti 27. ágúst. Tilgangurinn með þeirri sendingu hefði verið að vekja athygli á því hve neikvæð afstaða A væri til sona sinna og hvernig hann ræddi um þá við B á Messenger; allt í því skyni að sýna að A væri ekki hæfur til að umgang ast drengina. Velferð sona ákærðu hafi þannig ráðið för og hinar kynferðislegu myndir og sending þeirra verið aukaatriði máls. 3. Við aðalmeðferð sakamálsins í héraði 20. janúar 2023 gekkst stefnda greiðlega við þeirri háttsemi sem hún er borin í ákæru. Hú n sagði sér hafa blöskrað svo t alsmáti A og B er þau ræddu um kynlífsmálefni í umræddum Messenger skilaboðum og tengdu syni hennar við þá umræðu að hún hafi í mikilli reiði ákveðið að senda frá sér tölvupóstinn 27. ágúst 2020 um að A viðhengi níu blaðsíður af útprentuðum Messenger skilaboðum milli A og B , þar á meðal mynd af getnaðarlim A og tvær myndir af brjóstum B . Með tölvupóstinum hafi stefnda viljað sýna hvaða mann A hefði að geyma og meginhvötin að baki ve rið umhyggja fyrir sonum þeirra. A og B báru vitni fyrir dómi. Fram kom í máli A að háttsemi stefndu hefði haft mjög slæm áhrif á líðan hans; hann væri nýlega farinn að geta unnið aftur og óttaðist að nektarmyndirnar og útprentuð textaskilaboð væru enn skotið upp kollinum aftur. A hefði fengið taugaáfall þegar hann sá myndirnar fyrst, þurft 4 Fram kom í máli B að hún hafi orðið fyrir miklu áfalli vegna tölvupósts stefndu, B þurft að leita sér aðstoðar hjá Bjarkarhlíð, Stígamótum og fleiri fagaðilum til að vinna úr áfallinu og líði enn í dag ekki vel. Hún kvaðst hafa fengið allar fyrstu upplýsingar um málið frá A , ekki vitað hve margir fengu umrædd textaskilaboð og nektarmyndir og hún þurft að undirbúa sig fyrir það versta með því að upplýsa yfirmann sinn og börn sín um stöðu mála. Þau samtöl hafi ekki verið auðveld og B óttaðist enn frekari dreifingu á netinu. H ún kvaðst hafa verið notuð sem peð í tafli stefndu og A og stefnda hagnýtt sér nekt B til að klekkja á A án nokkurs tillits til einkalífs og kynfrelsis B . Stefnda hafi aldrei beðið B afsökunar, enga iðrun sýnt og óttaðist B að stefnda eigi enn myndirnar og gæti sett þær aftur í dreifingu. D og E staðfestu fyrir dómi að stefnda hefði sent þeim títtnefndan tölvupóst 27. ágúst 2020 með myndum af getnaðarlim A og brjóstum ókunnrar konu. D kvaðst strax hafa eytt póstinum og viðhengjum. E kvaðst enn eiga Messen ger skilaboðin og nektarmyndirnar í sínu pósthólfi en ekki hafa áframsent þau á nokkurn mann. 4. Í málinu liggja fyrir tvö vottorð F sálfræðings 20. nóvember 2020 og 2. október 2023. Í fyrra vottorðinu segir að A hafi leitað til F vegna meints kynferðisbrots stefndu, hitt hann í þrjú skipti og A greint frá því að birting stefndu á persónulegum samskiptum hans á samfélagsmiðlum, þar á meðal dreifing á kynferðislegum myndum til fjölda fólks, hafi haft djúpstæð og eyðileggjandi andleg áhrif á hann og finnist A sem hann sé berskjaldaður gagnvart samskiptum við annað fólk og framtíðarstörf. A hafi upplifað mikinn vanmátt, kvíða og þunglyndi, átt erfitt með svefn og misst matarlyst. Í seinna vottorðinu segir að A hafi leitað eftir sálfræð imeðferð hjá F í september 2020 vegna andlegra erfiðleika í kjölfar mjög erfiðs skilnaðar og mikils álags vegna hegðunar fyrrverandi eiginkonu hans. F hafi nú hitt A í alls 10 skipti og sé meðferð ekki lokið. Þótt F hafi ekki skimað eftir áfallastreitu hjá A sé ljóst að upplifun hans og viðbrögð samrýmist þeim viðmiðunum sem lögð séu til grundvallar greiningu áfallastreituröskunar samkvæmt alþjóðlegum greiningarkerfum. Sálfræðimeðferðin hafi tekið við af áfallameðferð og sé óvíst hvenær henni ljúki, en A ha fi þróað með sér þunglyndi, kvíða, lystarleysi og öryggisleysi um eigin framtíð, hann sé enn á sama stað 5 og í september 2020 og ekkert getað ákveðið um eigin framtíð þar sem allt sé undir því komið hver verði niðurstaða dómsmáls um skilnað hans og stefndu. II. - Málatilbúnaður stefnanda A og stefndu. 1. Af hálfu stefnanda A er krafa um miskabætur á því reist að stefnda hafi verið sakfelld fyrir kynferðisbrot gegn A og beri því að greiða honum miskabætur á grundvelli b. liðar 1. mgr. 26. gr. skaðabótalaga nr. 50/1993, að viðbættum fyrrgreindum vöxtum og dráttarvöxtum lögum samkvæmt. Með hliðsjón af öllum atvikum að broti stefndu, svo sem þeim er lýst í köflum I. - 1. t il I. - 3. að framan, að gættum þeim alvarlegu afleiðingum af brotinu sem frá greinir í kafla I. - 4. og að teknu tilliti til þess að stefnda hafi hvorki beðist afsökunar á framferði sínu né sýnt önnur merki iðrunar, verði miskabætur að teljast hóflega metnar 1.500.000 krónur. Auk miskabóta beri á grundvelli 1. mgr. 1. gr. skaðabótalaga að dæma stefndu til að greiða A 173.000 krónur í skaðabætur vegna útlagðs sálfræðikostnaðar samkvæmt framlögðum reikningum. 2. Af hálfu stefndu er á því byggt að brot hennar tak markist við sendingu þriggja nektarmynda til tveggja kvenna sem voru í sérstöku trúnaðarsambandi við stefnanda A , hann vitað að dreifing myndanna takmarkaðist við sömu tvær konur og þær báðar borið fyrir dómi að A þyrfti ekki að hafa áhyggjur af því eða æt la að þær myndu áframsenda myndirnar. Þá liggi fyrir að stefnandi B fékk alla sína vitneskju um myndirnar frá A og að A hafi sagt B ranglega frá því að stefnda hefði dreift myndunum víðar. Eigi A þannig stóran þátt í miska B. Þessu til stuðnings bendir ste fnda á að í vottorði F sálfræðings 20. nóvember 2020 sé haft eftir A að stefnda hafi sent myndirnar til fjölda fólks, sem ýmist þekki A eða ekki. Þetta sé rangt og sagt gegn betri vitund. Beri að líta til þessa við mat á sönnunargildi vottorðsins um miska A . Í viðbótarvottorði sálfræðingsins 2. október 2023 haldi A uppteknum hætti og fari frjálslega með staðreyndir máls og ástæður að baki hjónaskilnaðar hans og stefndu, þar á meðal þá staðreynd að A hafi tekið verulega fjármuni út úr rekstri , en með lan dsréttardómi 2023 hafi A verið dæmdur til að endurgreiða félaginu ríflega 18 milljónir króna. Stefnda bendir á að A beri sönnunarbyrði um orsök og fjárhæð meints miska og annars bótaskylds tjóns samkvæmt meginreglum skaðabótaréttar utan samninga. Um fjárhæ ð miskabóta vísar hún til landsréttardóms nr. 617/2020 þar sem miskabætur þóttu 6 hæfilega ákveðnar 300.000 krónur, landsréttardóms nr. 131/2019 þar sem miskabætur voru ákvarðaðar 400.000 krónur og landsréttardóms 535/2019 þar sem dæmdar voru 250.000 króna m iskabætur. Í þeim dómum hafi aðeins verið til staðar ein orsök miska tjónþola, öfugt við það mál sem hér er til meðferðar. Með hliðsjón af téðum dómum og að gættum öllum atvikum í þessu máli beri að stórlækka dæmdar bætur til stefnanda A og ákveða þær að h ámarki 125.000 krónur. Við ákvörðun almennra vaxta af þeirri fjárhæð beri að líta til 2. mgr. 8. gr. laga nr. 38/2001 um vexti og verðtryggingu og miða upphaf vaxta við verðlag löngu eftir 1. september 2020 að mati dómsins. Þá beri að miða upphafsdag drátt arvaxta við dómsuppsögu, sbr. 9. gr. sömu laga. Að því varðar málskostnað til stefnenda vísar stefnda til þess að þegar sé búið að dæma hana til greiðslu 1.353.212 króna kostnaðar til lögmanna hvors aðila fyrir sig vegna þeirra miskabótakrafna sem hér eru til meðferðar og beri að líta til þess við ákvörðun málskostnaðar nú. Jafnframt beri að lækka málskostnað til stefnanda A á grundvelli 131. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála í ljósi rangra staðhæfinga sem hann hafi haldið fram í málinu. III. - Ni ðurstöður. 1. Með dómi Hæstaréttar 29. janúar 2025 í máli réttarins nr. 26/2024 var stefnda endanlega sakfelld fyrir kynferðisbrot samkvæmt almennum hegningarlögum , með því að hafa í ágúst 2020 aflað sér og dreift með tölvupósti til tveggja nafngreindra kvenna nektarmynd af stefnanda A sem sýndi getnaðarlim hans og tveimur nektarmyndum af stefnanda B sem sýndu brjóst hennar, án samþykkis stefnenda og var háttsemin talin særa blygðunarsemi þeirra . Að gættri þeirri niðurstöðu er óumdeilt að stefndu beri að greiða stefnendum hvorum fyrir sig miskabætur á grundvelli b. liðar 1. mgr. 26. gr. skaðabótalaga nr. 50/1993. Liggur fyrir í því sambandi dómsátt milli stefnanda B og stefndu um fjárhæð miskabót a og vaxta. Eftir stendur ágreiningur um bótafjárhæð og vexti til stefnanda A og um fjárhæð málskostnaðar til stefnenda beggja. 2. Við mat á fjárhæð miskabóta til stefnanda A er til þess að líta að brot af þessu tagi eru ávallt til þess fallin að valda þei m er fyrir verður vanlíðan og sálrænu tjóni. Í því tilviki sem hér um ræður ber og að hafa í huga að f ramferði stefndu var vanvirðandi og fól í sér ósiðlegt og særandi athæfi gagnvart báðum stefnendum, sér í lagi gagnvart 7 stefnanda B , sem stefnda átti ekki að eiga neitt sökótt við og dreifði engu að síður myndum af brjóstum B þar sem greinilega sést í andlit hennar. Þykir sú staðreynd til þess fallin að auka enn á miska B og aðför að friðhelgi og kynfrelsi hennar. Að gættum þessum atriðum og að teknu tillit i til sálfræðivottorða vegna A , sem frá greinir í kafla I. - 4. að framan, sem og til landsréttardóma nr. 535/2019, nr. 131/2019, nr. 617/2020, nr. 717/2021 og nr. 521/2022, þykja miskabætur til A hæfilega ákveðnar 400.000 krónur. Í ljósi atvika þykja þess u tan efni til að dæma stefndu til að greiða A 86.500 krónur (173.000/2) vegna sálfræðiþjónustu og öflun sálfræðivottorða, sem hvort tveggja tengist miskabótakröfu hans. Bótakrafan var birt stefndu með ákæru 13. september 2022. Þykir rétt að miða upphafstíma vaxta samkvæmt 1. mgr. 8. gr. laga nr. 38/2001 um vexti og verðtryggingu við þann dag. Með vísan til niðurlagsákvæðis 9. gr. sömu laga þykir eins og hér stendur á rétt að miða upphafstíma dráttarvaxta samkvæmt 1. mgr. 6. gr. við dómsuppsögu. 3. Samkvæmt g reindum úrslitum og með vísan til 1. mgr. 130. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála ber stefndu að greiða málskostnað. Stefnendur njóta gjafsóknar og skal því málskostnaður þeirra greiðast úr ríkissjóði, þar með talin þóknun Ómars Arnar Bjarnþórssonar lögmanns A og þóknun Kormáks Arnar Friðrikssonar lögmanns B . Við mat á fjárhæð málskostnaðar verður litið til þess að A naut lögmannsþjónustu Ómars Arnar Bjarnþórssonar við rekstur sakamálsins í héraði og fyrir Landsrétti og að B naut sambærilegrar þjónus tu Kormáks Arnar Friðrikssonar lögmanns. Fengu lögmenn hvor fyrir sig greidda 1.353.212 króna þóknun fyrir þann málarekstur, að meðtöldum virðisaukaskatti. Bótaþáttur máls, sem hér stendur eftir, er einfaldur og bótaskylda viðurkennd af hálfu stefndu. Að g ættum þessum atriðum og að teknu tilliti til tímaskýrslna beggja lögmanna þykir þóknun til hvors þeirra fyrir sig hæfilega ákveðin 334.800 krónur. Hefur þá verið tekið tillit til greiðslu virðisaukaskatts. Stefndu verður gert að greiða samtölu þeirra fjárh æða, 669.600 krónur, í málskostnað og skal sú fjárhæð renna í ríkissjóð. Jónas Jóhannsson héraðsdómari kveður upp dóminn. DÓMSORÐ: Stefnda, C , greiði stefnanda A 486.500 krónur með vöxtum samkvæmt 1. mgr. 8. gr. laga nr. 38/2001 um vexti og verðtryggingu frá 13. september 2022 til 8 dómsuppsögudags, en með dráttarvöxtum samkvæmt 1. mgr. 6. gr., sbr. 9 gr. sömu laga, frá þeim degi til greiðsludags. Stefnda greiði 669.600 krónur í málskostnað til ríkissjóðs. Gjafsóknarkostnaður stefnanda A og stefnanda B greiðist úr ríkisjóði, þar með talin 334.800 króna þóknun Ómars Arnar Bjarnþórssonar lögmanns A og 334.800 króna þóknun Arnars Kormáks Friðrikssonar lögmanns B , hvort tveggja að meðtöldum virðisaukaskatti. Jón as Jóhannsson