- Gagnsök
- Landamerki
- Landamerkjamál
D Ó M U R
Héraðsdóms Austurlands miðvikudaginn 25. október 2017 í
máli nr. E-66/2016:
Fjóla Gunnarsdóttir
(Stefán Þórarinn Ólafsson hrl.)
gegn
Sigurði Baldurssyni
(Jón Jónsson hrl.)
og gagnsök
Mál þetta, sem dómtekið var 30. ágúst 2017, höfðaði Fjóla Gunnarsdóttir, Lækjarhvammi 20, Hafnarfirði, hinn 29. ágúst 2016, gegn Sigurði Baldurssyni, Sléttu, Fjarðabyggð. Málið var þingfest 6. september 2016. Stefndi (hér eftir nefndur gagnstefnandi) höfðaði gagnsök á hendur aðalstefnanda 3. október s.á.
Í aðalsök krefst aðalstefnandi þess að viðurkennt verði með dómi að landamerki milli jarðarinnar Stuðla, landnr. 158209, og jarðarinnar Sléttu, landnr. 158204, verði sem hér segir: Frá vatnaskilum milli jarðanna Stuðla og Sléttu í punkt nr. 6, Skessugjá með hnit 722336,60m og 509433,58m, þaðan í punkt nr. 5, Skollaflöt með hnit 722133,08m og 509893,32m, þaðan í punkt nr. 4, Ystaforsgil með hnit 721841,96m og 510218,59m, þaðan í punkt nr. 3, vörðu með hnit 721798,96m og 510357,64m, þaðan í keldu í svokölluðum Bláarbakka með hnit 722060,69m og 510994,52m og þaðan í áframhaldandi beinni stefnu að landamerkjum gagnvart jörðinni Seljateig.
Til vara gerir aðalstefnandi eftirfarandi dómkröfur varðandi merki milli jarðanna: Frá vatnaskilum milli jarðanna Stuðla og Sléttu í punkt nr. 6, Skessugjá með hnit 722336,60m og 509433,58m, þaðan í punkt nr. 5, Skollaflöt með hnit 722133,08m og 509893,32m, þaðan í punkt nr. 4, Ystaforsgil með hnit 721841,96m og 510218,59m, þaðan í punkt nr. 3, vörðu með hnit 721798,96m og 510357,64m, þaðan í punkt B samkvæmt samkomulagstillögu með hnit 721814,65m og 510587,42m, þaðan í punkt A með hnit 721980,06m og 511022,04m og þaðan áfram beina stefnu að landamerkjum gagnvart jörðinni Seljateig.
Gagnstefnandi
krefst sýknu af dómkröfum í aðalsök.
Í gagnsök krefst gagnstefnandi
þess að viðurkennt verði með dómi að landamerki milli Sléttu, landnr.
158-204, og Stuðla, landnr. 158-209,
liggi frá vatnaskilum við Fáskrúðsfjörð um línu um hnitið LM7, 722191,0 –
508712,0 í Skessugjá, í hnit LM6, 721768,3 - 510459,1 í landamerkjavörðu neðan
Ystafossgils og þaðan um línu sem liggur um hnit LM8, 721982,195 – 511020,1912,
við skurðenda á Bláarbakka, og áfram í sömu stefnu að landamerkjum gagnvart
Seljateigi.
Til
vara krefst gagnstefnandi þess að viðurkennt verði með dómi að landamerki milli
Sléttu, landnr. 158-204, og Stuðla, landnr. 158-209, liggi frá vatnaskilum við
Fáskrúðsfjörð um línu um hnit LM7, 722191,0 – 508712,0, í Skessugjá, í hnit Y3,
721892,46 - 509566,34, í gili í Skollaflöt, þaðan í hnit Y2, 721967,65 - 509929,04,
efst í Ystafossgili, þaðan í hnit Y1, 721723,35 - 510230,01, neðst í
Ystafossgili, þaðan í hnit LM6, 721768,3 - 510459,1, í landamerkjavörðu neðan
Ystafossgils og þaðan um línu sem liggur um hnit LM8, 721982,195 – 511020,1912,
við skurðenda á Bláarbakka, og áfram í sömu stefnu að landamerkjum gagnvart
Seljateigi.
Aðalstefnandi krefst sýknu af
öllum dómkröfum í gagnsök.
Báðir aðilar krefjast
málskostnaðar úr hendi gagnaðila, bæði í aðalsök og gagnsök.
Við aðalmeðferð málsins
gengu dómari og lögmenn aðila á vettvang, ásamt gagnstefnanda, Sigurði
Baldurssyni, Pétri Valdimarssyni, eiginmanni aðalstefnanda og Valdimari
Péturssyni, syni aðalstefnanda. Að frumkvæði aðalstefnanda gekk einnig með á
vettvang Páll Pálsson frá Aðalbóli í Hrafnkelsdal.
I
Málsatvik
Í máli þessu er deilt um
landamerki milli jarðanna Sléttu og Stuðla sem liggja í sunnanverðum botni
Reyðarfjarðar. Ágreiningslaust er að aðilar séu einu eigendur jarðanna,
aðalstefnandi að Stuðlum, en gagnstefnandi að Sléttu, þótt vottorð úr
þinglýsingabókum liggi ekki fyrir.
Ágreiningur um
landamerki milli jarðanna hefur áður verið til umfjöllunar fyrir dómstólum. Með
dómi Hæstaréttar Íslands frá 13. september 2007 í máli nr. 611/2006 var
staðfestur dómur Héraðsdóms Austurlands frá 10. júlí 2006 þar sem landamerki
Stuðla gagnvart fleiri jörðum í botni Reyðarfjarðar, þar á meðal Sléttu, voru
til umfjöllunar. Með dóminum fengust efnislegar lyktir um merki Stuðla gagnvart
jörðunum Áreyjum og Grænafelli. Ekki fengust efnislegar lyktir um merki Stuðla
gagnvart Sléttu annars vegar og gagnvart Seljateigi og Seljateigshjáleigu hins
vegar, enda fór svo að sýknað var af kröfum eiganda Stuðla gagnvart eigendum
þessara jarða, en gagnkröfum eigenda Sléttu og Seljateigshjáleigu var aftur á
móti vísað frá dómi vegna réttarfarsannmarka.
Eftir að dómur gekk í
Hæstarétti munu sættir um merkin milli Sléttu og Stuðla hafa verið reyndar, án
árangurs.
Í málinu liggja fyrir landamerkjabréf fyrir Sléttu og Stuðla. Hið fyrrnefnda ber með sér að hafa verið undirritað að Sléttu 9. apríl 1884, en hið síðarnefnda að Stuðlum röskum mánuði síðar eða þann 10. maí 1884. Báðum bréfum var þinglýst á Eskifjarðarmanntalsþingi 18. maí 1885. Er óumdeilt að bréf Stuðla sé undirritað af þáverandi eiganda Stuðla og að það beri með sér að hafa verið samþykkt af þáverandi eigendum Sléttu. Að sama skapi er óumdeilt að bréf Sléttu hafi verið undirritað af þáverandi eigendum Sléttu og samþykkt af þáverandi eiganda Stuðla.
Í bréfi Stuðla er þeim hluta merkja jarðarinnar sem um er deilt í þessu máli lýst svo: „Landamerki jarðarinnar Stuðla innan Hólmasóknar í Suður-Múlasýslu byrja milli Sléttu og Stuðla við Fagradalsá er nú rennur til suðurs um svonefnda Illueyri hér um bil á hinum fornu landamærum. Frá ánni liggja landamærin í keldu, sem er í svokölluðum Bláarbakka, úr keldunni í landamerkjaræsi, þaðan beina leið í vörðu sem hlaðin er í urð þeirri, er liggur niður úr næstu gjótu, öðru nafni Ystaforsgil. Úr vörðunni liggja þau þvert upp gjótuna og í gilið í Skollaflöt og í Skessugjá og þaðan á fjall upp unz vötnum hallar til Fáskrúðsfjarðar, [...]“.
Í
bréfi Sléttu er merkjum á móti Stuðlum lýst svo: „Á milli Stuðla og Sléttu úr
Skessugjá í Skollaflöt úr Skollaflöt í Ystafossgil, þaðan í vörðu þá er hlaðin
er niður úr þessu gili, úr vörðu þessari beina leið í landamerkjaræsi, er
liggur í keldu, en þessi kelda er í svokölluðum Bláarbakka.“
Ágreiningur
aðila lýtur einkum að staðsetningu kennileita samkvæmt landamerkjabréfunum.
Nánar tiltekið er deilt um staðsetningu kennileitanna Skessugjár, Skollaflatar
(og gils í Skollaflöt) og Ystaforsgils (Ystafossgils). Einnig er deilt um
staðsetningu vörðu sem getið er í báðum landamerkjabréfum, en stefnandi dregur
í efa að sú varða sem gagnstefnandi bendir á sé rétta varðan og telur að hafi
varða á annað borð verið reist þá sé hún nú horfin. Þá er deilt um staðsetningu
kennileitisins keldu í Bláarbakka. Gagnstefnandi byggir á því að keldan sem
vísað er til í báðum landamerkjabréfunum sé horfin og að Bláarbakkinn hafi
færst verulega til suðurs vegna ágangs Sléttuár (einnig nefnd Fagradalsá). Á
árinu 1884 hafi áin runnið mun norðar eða nálægt því svæði þar sem þjóðvegur 92
um Fagradal liggi nú.
Hvorugur aðila byggir kröfur sínar á kennileitinu „landamerkjaræsi“ sem kemur fyrir í báðum landamerkjabréfunum. Þess skal getið að í héraðsdómi sem staðfestur var með nefndum dómi Hæstaréttar í máli nr. 611/2006 er þessu kennileiti lýst með orðinu „landamerkjaós“.
Í stefnu í aðalsök er bent á að samkvæmt aðalkröfu aðalstefnanda skerist vestasti hluti af túnum sem nýtt hafi verið af eiganda Sléttu. Ástæða þess að tún gagnstefnanda séu að hluta til á landi aðalstefnanda sé sú að faðir gagnstefnanda, Baldur Einarsson, og móðir aðalstefnanda, Margrét S. Friðriksdóttir, hafi gert með sér munnlegan samning um það að eigandi Sléttu mætti nýta tún og land austast á Stuðlum gegn því að sjá alfarið um fjallskil fyrir Stuðla. Samningur þessi hafi verið gerður upp úr 1960 og um 1978 hafi eigandi Sléttu fengið leyfi til þess að grafa skurð til að þurrka upp land sem hafi verið of blautt fyrir tún. Eigandi Sléttu hafi virt samninginn fram til þessa og séð um fjallskil fyrir jörðina Stuðla. Þannig sé til staðar samningur sem aðilar hafi virt allt til þessa og því útilokað fyrir stefnda að vinna hefð á landi vegna nýtingar þess skv. samningnum. Í greinargerð gagnstefnanda í aðalsök er þessari lýsingu málsatvika mótmælt, eins og nánar verður vikið að í kafla um málsástæður hans.
Við aðalmeðferð málsins gaf gagnstefnandi aðilaskýrslu. Þá gáfu skýrslu sem vitni Pétur Valdimarsson, eiginmaður aðalstefnanda, Sigurjón Kristinn Baldursson, bróðir gagnstefnanda, Sigurgeir Skúlason landfræðingur, Páll Pálsson frá Aðalbóli, Björn Grétar Eiríksson, Gunnar Hjaltason, Þórir G. Björnsson, Þóroddur Helgason og Sigurbjörn Marinósson. Verður vikið að framburði vitna eftir því sem þurfa þykir í niðurstöðukafla dómsins.
II
Málsástæður aðalstefnanda
(eiganda Stuðla).
Í aðalsök kveðst aðalstefnandi byggja kröfur sínar á óumdeildum þinglýstum landamerkjabréfum báðum megin frá og að kennileitin sem talin séu í landamerkjabréfunum séu á þeim stöðum sem krafa þeirra nái til. Tekur aðalstefnandi fram í málavaxtalýsingu sinni að uppdráttur hnitsettrar kröfulínu hans á loftmynd, sem unnin hafi verið af Sigurgeiri Skúlasyni landfræðingi á árinu 2016, samræmist lýsingu landamerkjabréfanna. Þá kveðst aðalstefnandi byggja varakröfu sína á tillögu sem hafi verið undirrituð árið 2000 til að forðast málaferli vegna merkjanna. Í málavaxtalýsingu er þar vísað til loftmyndar á dskj. nr. 22 þar sem dregnar eru merkjalínur á láglendi, en loftmyndin er árituð um samþykki eigenda Sléttu og Stuðla.
Aðalstefnandi kveðst byggja á því að venja sé til að við setningu og gerð landamerkja skuli miða við beinar línur milli tveggja punkta nema annars sé getið. Þá styðji örnefnaskrár dómkröfur aðalstefnanda og auk þess séu vatnaskil í beinu og eðlilegu framhaldi af þeim.
Í greinargerð aðalstefnanda í gagnsök kemur
fram að byggt sé á þinglýstum landamerkjabréfum fyrir Sléttu og Stuðla og að
þessi bréf lýsi landamerkjum jarðanna. Hið yngra landamerkjabréf Stuðla, frá
10. maí 1884, gangi framar eldra bréfi Sléttu, frá 9. apríl 1884, sé um
ósamræmi að ræða.
Aðalstefnandi byggi á því að kort á
dómskjali nr. 7 lýsi réttum merkjum jarðanna. Ekki sé tekin afstaða til þess
hvar þær kröfulínur liggi í aðliggjandi jarðir.
Byggt sé á því að Skessugjá sé gjá við afar áberandi klettadrang og að
gjá sú sem gagnstefnandi byggi á hafi aldrei verið kölluð Skessugjá. Við
framkvæmdir í þeirri gjá sem gagnstefnandi byggi á að sé hin rétta hafi
eingöngu verið haft samband og samráð við eigendur Stuðla og hafi eigandi
Sléttu engar athugasemdir gert við það á sínum tíma, líklega vegna þess að
litið hafi verið svo á að það landsvæði væri hluti af Stuðlalandi. Í
landamerkjabréfi Stuðla sé gilið í Skollaflöt næsti punktur við Skessugjá.
Þetta gil sé mjög greinilegt þegar komið sé upp á fjallsbrún fyrir ofan
Ystaforsgil sem sé hið ysta eða austasta og þar með næst sjó af fjórum giljum
sem þarna nái upp á brún fjallsins. Gilið í Skollaflöt sé með stefnu á Skessuna
sem einnig sé mjög greinileg ofar í fjallinu. Austan gilsins sé Nónmýri sem sé
í Sléttulandi. Gilið í Skollaflöt sé mjög greinilegt á loftmynd á dómskjali nr.
6. Ystaforsgili sé lýst inn og upp af Hamarsenda og passi það vel við það gil
sem gagnstefndi vilji miða við. Varðandi markalínu neðan Ystaforsgils og í
keldu í Bláarbakka er ítrekað að samkomulag hafi verið gert um skurðinn sem
hafi verið nokkuð vestan raunverulegra landamerkja jarðanna Stuðla og Sléttu.
III
Málsástæður gagnstefnanda
(eiganda Sléttu).
Hér
verða málsástæðum gagnstefnanda lýst eins og þær eru raktar í gagnstefnu, en sú
lýsing er nánast samhljóða lýsingu málsástæðna í greinargerð hans í aðalsök.
Gagnstefnandi
kveðst byggja á því að landamerkjabréf fyrir Sléttu og Stuðla frá 1884 lýsi
merkjum jarðanna með réttum hætti. Um gildi landamerkjabréfanna sé vísað til
landamerkjalaga nr. 41/1919, einkum 1. og 2. gr. laganna, auk eldri
landamerkjalöggjafar.
Gagnstefnandi
byggi á því að landamerkjabréfin lýsi sömu merkjum, þótt orðalag og átt rakningar
landamerkjalínu sé mismunandi. Gagnstefnandi telji eina álitamál um skýringu
landamerkjabréfanna varða það hvort landamerkjalína skuli brotin um kennileitin
Ystafossgil, Skollaflöt og Gilið, eða fara eftir beinni línu sem liggi um
kennileitin. Aðalkrafa gagnstefnanda hvíli á því að landamerki skuli ráðast af
sem lengstum óbrotnum línum. Hvíli sá skilningur sérstaklega á orðalagi
landamerkjabréfs Stuðla.
Dómkrafa
gagnstefnanda í gagnsök hvíli á því að merkjalínu milli lands Stuðla og Sléttu
sé lýst, en ekki sé tekin afstaða til þess hvar hún liggi í aðliggjandi jarðir.
Á korti á dskj. 24 sé gerð grein fyrir legu landamerkjalínunnar í stefnu að
vatnaskilum við Fáskrúðsfjörð og stefnu yfir Sléttuá og í átt að landi
Seljateigs.
Ágreiningur
málsins varði staðsetningu kennileita. Kennileiti sem landamerkjabréf vísi til
séu Skessugjá, Skollaflöt, Gilið í Skollaflöt, Ystafossgil, landamerkjavarða í
urð neðan Ystafossgils og kelda við Bláarbakka.
Gagnstefnandi
byggi á því að með dómi Hæstaréttar í máli nr. 611/2016 felist rökstuðningur
þar sem sjónarmiðum aðalstefnanda um legu kennileitanna Skessugjár,
Skollaflatar, Ystafossgils og Bláarbakka hafi verið hafnað. Samanburð á
staðsetningu dómkrafna þess máls og máls þessa megi sjá með samanburði á dskj.
15 og dskj. 24. Byggt sé á því að þótt staðsetningu hnita hafi verið lítillega
breytt af aðalstefnanda, liggi fyrir niðurstaða Hæstaréttar um að sjónarmið
aðalstefnanda um landamerki standist ekki. Héraðsdómur sé bundinn af niðurstöðu
Hæstaréttar.
Landamerki frá fjalli
niður að landamerkjavörðu í urð neðan Ystafossgils.
Gagnstefnandi
byggi á því að landamerkin liggi um línu frá vatnaskilum um Skessugjá, sbr.
hnit LM7, 722191,0 – 508712,0, miðað við efsta hluta Skessugjár, og í
landamerkjavörðu í hnit LM6, 721768,3 - 510459,1. Þessi lína liggi um
kennileitið Skollaflöt og þvert yfir Ystafossgil.
Skessugjá
sé stór gjá sem liggi í fjallið Skessu ofan Reyðarfjarðar. Mynd af gjánni komi
fram á ljósmynd á dskj. 19. Í ágripi af landlýsingu Stuðla, frá árinu 1975,
unninni af Hjalta Gunnarssyni, sé fjallað um landamerki Stuðla. Þar vísi
frumrit til Stórugjár, sem virðist annað heiti gjárinnar og lýsi gjánni vel.
Ekki sé um aðrar áberandi gjár í Skessunni að ræða sem nothæfar séu sem
kennileiti fyrir landamerki. Í dómi héraðsdóms sem staðfestur hafi verið með
dómi Hæstaréttar í máli nr. 611/2006 komi fram að ekki þyki vera um að ræða gjá
eða skarð í Skessunni við hnitið K, sbr. dskj. 15 í máli þessu. Hins vegar komi
fram að glöggt megi greina gjá eða skarð á þeim stað sem gagnstefnandi hafi þá
vísað til og geri enn í máli þessu.
Kennileitið
Skollaflöt liggi neðan Skessugjár og sé flatur bali. Þar nærri séu greni, sem
Skollaflatar-nafnið vísi til. Um Skollaflötina liggi gilið, þ.e. grafningur,
þar sem hnitið Y3 (721892,46 - 509566,34) í varakröfu sé sett niður. Í dómi
héraðsdóms sem staðfestur hafi verið með dómi Hæstaréttar í máli nr. 611/2006
hafi verið tekið fram að um væri að ræða slétta flöt eða bala neðan skarðsins
sem gagnstefnandi hafi þá bent á og geri enn í máli þessu. Slíka flöt sé ekki
hægt að greina nærri þeim stað sem aðalstefnandi hafi vísað á í málinu.
Ystafossgil
sé hið ysta þriggja glöggra gilja sem nái upp í fjallsbrúnina neðan
Skollaflatar. Smærri gilskorningar séu neðar í fjallinu, en þrjú gilin séu mest
áberandi og nái greinilega upp á fjallsbrúnina. Gilinu sé lýst inn og upp af
Hamarsenda í dómi Hæstaréttar í máli nr. 611/2006, þar sem í niðurstöðukafla
héraðsdóms sé vísað til vitnisins Þóris Gíslasonar. Jafnframt að gilið væri upp
af skurði sem þarna væri grafinn, en þó aðeins vestan við hann.
Staðsetning
Ystafossgils verði einnig greind af því að landamerkjabréf vísi til þess að
varða sé hlaðin í urð neðan gilsins. Á loftmynd sjáist glögglega hvernig
framburður úr gilinu myndi keilulaga urð.
Gagnstefnandi
byggi á því að varða, eða vörðubrot við hnit LM6 (721768,3 - 510459,1) sé varða sem
landamerkjabréf Stuðla og Sléttu vísi til. Varðan sé staðsett í urð neðan
Ystafossgils. Varðan sé í beinni stefnu við skurð sem grafinn hafi verið á
landamerkjum um árið 1970. Í dómi Hæstaréttar, sbr. staðfestan héraðsdóm, komi
fram að við skoðun á vettvangi hafi mátt sjá hlaðna vörðu á þeim stað sem
merktur hefur verið L5 á dskj. 31, sbr. nú dskj. 21. Það sé sama hnit og krafa
gagnstefnanda byggist á.
Landamerki frá landamerkjavörðu
og yfir Sléttuá.
Gagnstefnandi
byggi á því að frá landamerkjavörðu liggi merkin í beinni línu í sömu stefnu og
skurður sem grafinn sé niður að Sléttuá. Hnit LM8 samkvæmt dómkröfu (721982,195
– 511020,1912) miði við skurðenda við árbakkann. Sléttuá hafi í
landamerkjabréfi 1884 verið nefndur Bláarbakki og vísað til keldu við bakkann.
Vegna ágangs Sléttuár séu ummerki um keldu horfin og bakkinn hafi færst.
Landamerkjaskurðurinn
hafi verið gerður um 1970. Gagnstefnandi byggi á því að stefna skurðarins hafi
miðað við stefnu í keldu við Bláarbakkann og verið bein lína í átt til
Illueyrar, sem liggi við landamerki við Seljateig. Dómkrafan feli ekki í sér að
afstaða sé tekin til þess hvar landamerki við Seljateig liggi. Á það sé hins
vegar bent að í dómi héraðsdóms í Hæstaréttarmáli nr. 611/2006 komi fram að
eigendur Seljateigs og Sléttu hafi verið sammála um hnitið L4, sem kom fram á
dskj. 31, sbr. nú dskj. 21. Svokallað Péturstún sem liggi innan Sléttu sé
samkvæmt því innan merkja Sléttu en liggi ekki í landi Stuðla.
Málsástæður
að baki kröfulínu þessari hvíli jafnframt á 1. gr. laga nr. 41/1919 um
landamerki o.fl., þar sem lögð sé skylda á landeigendur að setja glögg merki.
Varða hafi verið hlaðin til að merkin væru greinileg og síðar grafinn landamerkjaskurður
í landamerkjastefnuna.
Þá
sé byggt á því að lega landamerkjanna hafi lengi verið óumdeild, og sé vísað
til loftmyndar með innfærð landmerki sem undirrituð hafi verið um árið 2000.
Stefnandi hafi skrifað undir skjalið sem þáverandi eigandi Stuðla.
Þá
sé byggt á reglum um hefð, en eigendur Sléttu hafi ræktað og notað tún fyrir
utan kröfulínu Sléttu, m.a. utan við skurðinn í Sléttublá og svokallað
Péturstún, í fullan hefðartíma, sbr. ákvæði hefðarlaga nr. 46/1905, einkum
1.-3. gr. og 6. gr. laganna.
Varakrafa
gagnstefnanda hvíli á því að rétt geti verið að skýra landamerkjabréfin, sbr.
einkum landamerkjabréf Sléttu, þannig að Skollaflöt, neðan Skessugjár, nánar
tiltekið „gilið í Skollaflöt“ teljist sérstakur landamerkjapunktur, með hnitið Y3
(721892,46 - 509566,34). Jafnframt að Ystafossgilið teljist landamerkjalína,
þar sem kennileitið sé greinilegt, milli hnita Y2 (721967,65 - 509929,04) efst
í gilinu og hnitsins Y1 (721723,35 - 510230,01) neðst í gilinu. Frá þeim stað
liggi merkin í landamerkjavörðu og áfram, eins og lýst sé í aðalkröfu.Um
staðsetningu þessara kennileita sé vísað til umfjöllunar um aðalkröfu.
Í
greinargerð gagnstefnanda í aðalsök er tekið fram að gagnstefnandi kannist við
að samkomulag hafi verið um tíma um að eigendur Sléttu nýttu tún í landi
Stuðla, sem þá þegar hafi verið til staðar, gegn því að eigendur Sléttu
önnuðust fjallskil í landi Stuðla. Því sé hins vegar mótmælt að nokkur
samningur hafi verið gerður um að skurður milli jarðanna lægi á öðrum stað en
um rétt landamerki.
IV
Niðurstaða
1.
Gagnstefnandi byggir á
því að héraðsdómur sé bundinn af niðurstöðu Hæstaréttar í máli nr. 611/2006,
þar sem eigendur Sléttu voru sýknaðir af dómkröfum eiganda Stuðla. Með þeim
dómi hafi sjónarmiðum stefnanda um staðsetningu kennileitanna Skessugjár,
Skollaflatar, Ystafossgils og Bláarbakka verið hafnað og engu breyti þótt
staðsetningu hnita hafi verið lítillega breytt í þessu máli. Gagnstefnandi
hefur þó ekki krafist frávísunar af þessum sökum og var málið ekki reifað
m.t.t. þess hvort um væri að ræða annmarka á dómkröfum í aðalsök sem varðað
gæti frávísun án kröfu. Er það mat dómara að ekki sé tilefni til frávísunar
dómkrafna í aðalsök án kröfu, þótt þær kröfur og staðsetning kennileita sem þær
miðast við nálgist vissulega þær kröfur og þann málatilbúnað sem dæmt var um í
Hæstaréttarmálinu nr. 611/2006.
Upphaf dómkrafna í
aðalsök, bæði aðal- og varakröfu, er svo orðað: „Frá vatnaskilum milli jarðanna
Stuðla og Sléttu (leturbr. dómara) í punkt nr. 6, Skessugjá [...]“.
Dómkröfur aðalstefnanda miðast þannig ekki við vatnaskil milli Fáskrúðsfjarðar
og Reyðarfjarðar, líkt og dómkröfur gagnstefnanda, heldur við vatnaskil á milli
jarðanna og byggir aðalstefnandi á því að vatnaskil jarðanna liggi um punkta
nr. 7-14 á kröfulínukorti hans, nokkurn veginn þvert á vatnaskil milli
fjarðanna. Þeir punktar eru þó ekki hluti af kröfugerð hans í málinu og kom
skýrt fram við málflutning aðalstefnanda að ekki sé krafist dóms um legu marka
milli jarðanna á því svæði. Að virtri þeirri málflutningsyfirlýsingu verður að
skilja dómkröfur aðalstefnanda svo að þær taki ekki til marka milli jarðanna í
heild, því ella væri kröfugerðin of óljós til að unnt væri að leggja á hana
dóm.
Eins og rakið er í
málavaxtalýsingu í kafla I hér að framan greinir aðila á um staðsetningu allra
þeirra kennileita samkvæmt landamerkjabréfum sem þeir reisa kröfur sínar á.
Eins og ágreiningnum er háttað verður að leggja heildstætt mat á sönnunargögn,
enda getur sönnun eða líkindi fyrir einu kennileiti hangið saman við sönnun eða
líkindi fyrir næstu kennileitum. Verður hér á eftir fjallað í einu lagi um
dómkröfur í aðalsök og gagnsök og verður byrjað á því að fjalla um ágreining
aðila um mörk jarðanna á láglendi.
Í upphafi skal tekið
fram að lagt verður til grundvallar að landamerkjabréf jarðanna, sem undirrituð
voru með liðlega mánaðarmillibili, séu samþýðanleg, enda rekja þau merkin eftir
sömu kennileitum, þótt það sé ekki gert eftir sömu stefnu. Stuðlabréfið er
yngra og ívið ítarlegra. Verður lýsing þess bréfs lögð til grundvallar þar sem
Sléttubréfið er þögult eða ónákvæmara, en ekki þykir vera um beinan árekstur
milli bréfanna að ræða.
2.
Mörk á láglendi - „kelda“ í Bláarbakka og varða
Samkvæmt Stuðlabréfi
liggja mörk jarðanna á láglendi frá Fagradalsá (Sléttuá) eða fornum farvegi
hennar „í keldu, sem er í svokölluðum Bláarbakka, úr keldunni í
landamerkjaræsi, þaðan beina leið í vörðu sem hlaðin er í urð þeirri, er liggur
niður úr næstu gjótu, öðru nafni Ystaforsgil“. Á
þessu svæði liggja kröfulínur aðila skv. aðalkröfum þeirra að mestu leyti
samsíða með ekki ýkja löngu millibili.
Handan núverandi farvegs
Sléttuár snertir kröfulína gagnstefnanda vestasta odda túns sem ýmist virðist
nefnt Péturstún eða Illueyrartún í gögnum málins, en kröfulína í aðalsök sker
oddann frá túninu. Við vitnaleiðslur var af hálfu aðalstefnanda nokkuð spurt út
í svokallað „Lárutún“, sem mun hafa verið nytjað frá Stuðlum, en ekki
upplýstist nægjanlega hvar það tún gæti hafa legið. Verður það sem fram er
komið í málinu um legu línunnar á þessu svæði hvorki talið styðja aðra línuna
fremur en hina.
Kröfulína gagnstefnanda
sunnan árinnar liggur eftir skurði sem mun hafa verið grafinn með vélum í
kringum 1970, meðfram túnum sem óumdeilt er að eigendur Sléttu á hverjum tíma
hafa einir ræktað og nýtt. Aðalkröfulína aðalstefnanda liggur aftur á móti
austar og þvert yfir túnin. Að virtum gögnum málsins og framburði vitna verður
aðalstefnandi, sem heldur þeirri staðhæfingu fram gegn eindregnum mótmælum
gagnstefnanda, að bera hallann af því að ósannað er að samkomulag hafi verið
gert milli eigenda Sléttu og Stuðla einhvern tímann milli 1950 og 1960, um að
tún Sléttu yrðu lengd inn í land Stuðla á þessu svæði, gegn framlagi Sléttu við
fjallskil fyrir Stuðla. Verður, líkt og fram kemur í forsendum héraðsdóms í
máli Hæstaréttar nr. 611/2006, að leggja til grundvallar að skurðurinn, og þar
áður girðing á sama stað, hafi verið talinn marka landamerki á milli jarðanna.
Í þessa átt hníga einnig ágrip af landlýsingu Stuðla frá 1975 eftir Hjalta
Gunnarsson þar sem mörkum milli jarðanna er lýst svo að þau liggi um línu eftir
þverskurði suðvestan Stuðlaár, og örnefnalýsing Björns G. Eiríkssonar, þar sem
segir að landamerki jarðanna liggi eftir vélgröfnum skurði milli Sléttubláar og
Stuðlabláar.
Þá er til þess að líta
að aðalstefnandi áritaði loftmynd, líklega á árinu 2000, sbr. dskj. nr. 22, um
samþykki sitt sem eiganda Stuðla við því að mörk jarðanna væru dregin eins og
þar sést, en þar er línan dregin meðfram túnum gagnstefnanda, þar sem nú er
vélgrafinn skurður, líkt og gert er í gagnsök og varakröfu í aðalsök. Þótt
þessu samkomulagi hafi ekki verið þinglýst rennir þetta fremur stoðum undir það
en hitt að merkin hafi verið talin réttilega dregin þar sem hinn vélgrafni
skurður liggur meðfram túnum Sléttu.
Gegn framangreindu
byggir aðalstefnandi á því að línuna beri að draga austar, í gegnum kennileitið
„keldu“ í Bláarbakka sem sé að finna við punkt hans nr. 2, nyrst í túnrækt
gagnstefnenda, við árbakkann. Við vettvangsgöngu sáust þar ummerki sem gætu
svarað til afrennslis vatns úr túnunum, þótt ekki væri þar mikla bleytu að
finna við vettvangsgönguna. Þessi „kelda“ var einnig greinanleg úr fjarlægð
þegar gengið var upp hlíðina, á milli þeirra gilja sem aðilar byggja á að séu
Ystaforsgil. Það virðast einnig sjáanleg
merki um afrennsli á svipuðum stað á loftmynd á dskj. nr. 31.
Nærtækt er að telja, með
vísan til 5. mgr. 101. gr. laga nr. 91/1991, að aðalstefnandi sé bundinn af
fyrri málatilbúnaði sínum í Hæstaréttarmálinu nr. 611/2006, þar sem gengið var
út frá því að þetta kennileiti væri horfið, enda liggur kröfulína aðalstefnanda
nú á mjög svipuðum stað yfir Sléttuá og í tún gagnstefnanda og hún gerði í hinu
fyrra máli. Allt að einu, þá hefur aðalstefnandi ekki leitast við að hnekkja
staðhæfingum gagnstefnanda um að keldan sé horfin og Bláarbakkinn hafi færst
til sökum ágangs Sléttuár. Í landamerkjabréfum beggja jarðanna er næsta
kennileiti á milli „vörðu“ og „keldu“ talið „landamerkjaræsi“, en hvorugur
aðila byggir á því kennileiti og virðast þeir sammála um að það sé horfið.
Veikir það staðhæfingu aðalstefnanda um staðsetningu kennileitisins „keldu“.
Engin gögn eða framburður vitna renna stoðum undir það að hér sé um hina réttu
„keldu í Bláarbakka“ að ræða sem um ræðir í landamerkjabréfum jarðanna.
Vörðu er að finna við
punkt gagnstefnanda nr. LM6, en það er jafnframt sama varða og getið er í dómi
Hæstaréttar í máli nr. 611/2006 (sömu hnitsetningar). Varðan er staðsett í urð
neðan gilja, sem síðar verður vikið að, þar sem landi er farið að halla. Er
ekkert fram komið sem varpað getur vafa á þá staðhæfingu gagnstefnanda að hér
sé um að ræða þá réttu vörðu sem merki milli jarðanna miðast við samkvæmt báðum
landamerkjabréfum. Hefur aðalstefnandi ekki bent á aðra vörðu en byggir þess í
stað á ímyndaðri staðsetningu vörðunnar við punkt sinn nr. 3. Ljóst er hins
vegar að staðsetning vörðunnar við punkt LM6 er í beinni stefnu við legu
vélgrafna skurðarins sem gagnstefnandi byggir á að marki landamerki jarðanna.
Þegar allt framangreint
er virt þykir það fremur til þess fallið að styðja það að á láglendi verði
mörkin milli jarðanna Stuðla og Sléttu réttilega dregin eins og gagnstefnandi
krefst, þ.e. sem bein lína eftir hinum vélgrafna skurði milli vörðu við hnit
gagnstefnanda nr. LM6 og í hnit LM8 við skurðarenda og þaðan í sömu stefnu að
landamerkjum gagnvart Seljateigi.
Ystaforsgil (Ystafossgil)
Úr vörðunni (LM6) munu
mörkin, samkvæmt landamerkjabréfi Stuðla, liggja „þvert upp gjótuna“, öðru
nafni Ystaforsgil (Ystafossgil). Aðila greinir á um það hvort af tveimur
samliggjandi giljum eða gilskorningum sé rétta kennileitið.
Ekki nýtur við gagna um
nákvæma staðsetningu Ystaforsgils. Að sama skapi nýtur, að áliti dómsins, ekki
heldur við áreiðanlegs framburðar óvilhallra vitna um það atriði. Af þeim
vitnum sem leidd voru fyrir dóminn var það Þórir G. Björnsson einn sem taldi
sig þekkja til staðsetningar þess kennileitis, en lýsing hans var hvorki
nægilega glögg, né heldur var fullt samræmi á milli framburðar hans fyrir dómi
nú og framburðar sem hann gaf 2. júní 2006 við aðalmeðferð í héraði í
Hæstaréttarmálinu nr. 611/2006, þar sem hann lýsti Ystaforsgili sem hinu ysta
af þremur glöggum giljum upp af og aðeins vestan við skurðinn en fyrir dómi nú
ræddi hann um fimm gil. Þá varð af framburði hans ráðinn að hann væri
hliðhollur aðalstefnanda. Varðandi framburð vitnisins Sigurgeirs Skúlasonar
landfræðings, og stutta samantekt hans sem liggur fyrir í málinu, ber að líta
til þess að hann var fenginn einhliða til þess af aðalstefnanda að ganga á
merkin og setja niður kennileiti með hnitum, án þess að gagnstefnanda væri
veitt aðkoma að þeirri vettvangsgöngu. Virðist hann einkum hafa reitt sig á
upplýsingar aðalstefnanda varðandi staðsetningu kennileita og virtist til að
mynda ekki hafa verið kunnugt um vörðuna við punkt LM6.
Varðan við punkt LM6 er
hlaðin á stað sem er neðan beggja þeirra gilja sem aðilar byggja á að séu hið
rétta Ystaforsgil, þó heldur nær neðsta hluta þess gils sem aðalstefnandi
heldur fram að sé rétta gilið (austara gilið). Ekki þykir verða greint af
loftmyndum með afdráttarlausum hætti hvort keilan liggi frekar í urð sem runnið
hefur neðan úr gili gagnstefnanda eða úr gili aðalstefnanda, en hún virðist
a.m.k. á mörkum aurkeilna sem runnið hafa úr báðum giljum.
Stuðlabréfið gefur til
kynna að um stefnubreytingu sé að ræða á landamerkjum eftir að þau liggja í
vörðuna, enda segir þar að „úr vörðunni [liggi] þau þvert upp gjótuna“.
Kröfulínur aðila á þessu svæði taka allar stefnubreytingu við þetta kennileiti,
ýmist við hina ímynduðu vörðu eða vörðu við hnit LM6, mismikilli breytingu þó.
Skv. aðalkröfu dregur gagnstefnandi línu úr vörðunni, skáhallt upp brattann og
yfir það gil sem hann byggir á að sé Ystaforsgil. Þykir sú stefna síst
samræmast framangreindri lýsingu landamerkjabréfs Stuðla „þvert upp gjótuna“.
Varakröfulína gagnstefnanda og lína aðalstefnanda liggja hins vegar upp með
sitthvoru gilinu, hvor um sig með einni stefnubreytingu á leiðinni (punktar Y1
og 4).
Ívið meiri nálægð mynnis
austara gilsins við vörðuna, sem og útlit gilsins sem opnast með áberandi hætti
að neðanverðu frá vörðunni séð, kann að veita meiri líkindi fyrir því að þar sé
um rétta gilið að ræða. Aftur á móti verður ekki á það fallist að notkun
orðsins „gjóta“ í landamerkjabréfi Stuðla styðji annað gilið fremur en hitt.
Orðið er þar notað sem samheiti orðsins gil, enda ræðir þar um „næstu gjótu,
öðru nafni Ystaforsgil“.
Á hinn bóginn er vestara
gilið, sem gagnstefnandi miðar við, talsvert dýpra og meira áberandi í
landslaginu, allt upp í brúnir, eins og sést á loftmyndum. Við vettvangsgöngu sást
í það gil frá vörðunni. Í hvorugu gilinu mun renna vatn að ráði nema í
leysingum.
Að öllu framanrituðu virtu er örðugt að slá
nokkru föstu um það hvort austara eða vestara gilið sé líklegra sem hið rétta
Ystaforsgil, en þessi gil liggja eins og áður sagði samhliða og ekki ýkja langt
á milli þeirra.
Skollflöt og Skessugjá
Þegar upp á svokallaðar
brúnir, ofan giljanna, er komið tekur við allmikið og fremur flatlent svæði,
allt að rótum fjallsins Skessunnar, sem er óumdeilt örnefni. Ofan við austara
gilið er á þessari flatneskju að finna allnokkurn slakka, sem teygir sig
áleiðis í átt að Skessunni. Sést þessi slakki greinilega á loftmyndum og var
hann augljós við vettvangsgöngu, þótt honum þyki vart verða réttilega lýst með
orðinu gili, líkt og Sigurgeir Skúlason landfræðingur gerði fyrir dómi, en gil
merkir samkvæmt orðabók Menningarsjóðs „djúpur lækjar- eða árfarvegur,
klettagil, gljúfur“. Þegar komið er nær Skessunni og upp úr slakkanum tekur við
svolítil grasflöt. Grasflöt þessi er ekki greinanleg á loftmyndum en sést á
ljósmyndum á dskj. nr. 28 og 29, sem teknar eru ofan af fjallinu Skessunni.
Þegar gengið var nær
stórskornum hamraveggjum Skessunnar sást fyrst sá klettadrangi sem
aðalstefnandi telur að fjallið Skessan kunni að draga heiti sitt af, en við
þennan drang byggir hann á að hin rétta Skessugjá liggi. Eins og áður sagði er
klettabeltið stórskorið og var örðugt að sjá á vettvangi hvort um eina
samhangandi gjá væri að ræða sem lægi alveg upp í brún þar fyrir ofan. Það sést
heldur ekki á ljósmynd sem er að finna á dskj. nr. 11, sem aðalstefnandi kveður
sýna Skessugjá.
Gagnstefnandi bendir
aftur á móti á að örnefnið Skollaflöt sé stundum nefnt Skollaflatir (í
fleirtölu) í örnefnalýsingum og bendir hann á nokkrar samhangandi grasflatir
sem teygja sig yfir umtalsvert stærra svæði en grasflöt aðalstefnanda, talsvert
vestar á flatneskjunni. Þessar grasflatir eru skornar af nokkuð djúpum
lækjarfarvegi sem sést greinilega á loftmyndum og er sérlega áberandi við punkt
nr. Y3 í varakröfu gagnstefnanda.
Þar ofan við er áberandi djúpa gjá að finna,
sem gagnstefnandi byggir á að sé hin eina rétta Skessugjá. Gjáin sést
greinilega á loftmyndum í málinu og segir svo um hana í dómi héraðsdóms í
Hæstaréttarmálinu nr. 611/2006 að þar megi glöggt greina gjá eða skarð í
fjallinu. Þá segir í dóminum að greina megi „slétta flöt eða bala fyrir neðan
skarðið“ á loftmyndum, en að slíka flöt sé hins vegar „ekki unnt að greina við
stað merktan J á dskj. nr. 3“. Punktur J virðist afar nálægt punkti nr. 5 á
kröfulínu aðalstefnanda sem hann kennir við Skollaflöt og er í áðurnefndum
slakka sem aðalstefnandi byggir á að sé „gil“ í Skollaflöt.
Aðilar eru sammála um að
Skollaflöt (eða flatir) dragi nafn sitt af grenjum þar í grennd. Á loftmyndum
sést, og sást það jafnframt við vettvangsgöngu, að rétt vestan við þær flatir
sem gagnstefnandi byggir á að kennileitið eigi við er að finna allmikið grýtt
svæði, þar sem ætla má að sé kjörið grenjasvæði, þótt ekki hafi tekist að benda
með vissu á neitt greni við vettvangsgönguna.
Það svæði sem
gagnstefnandi bendir á sem Skollaflöt eða Skollaflatir samsvarar einnig vel
lýsingu vitnisins Sigurbjörns Marinóssonar, eins af eigendum
Seljateigshjáleigu, sem kvaðst þekkja vel til svæðisins sem grenjaskytta og
virtist óvilhallt vitni. Hann lýsti Skessugjánni sem „afgerandi gjá“, raunar
einu greinilegu gjánni í Skessunni, og tengdi staðsetningu Skollaflatar við
bæði gjána og stórt greni (stóra Stuðla-grenið) sem hann kvað vera nánast undir
Skessugjánni. Þá tengdi hann staðsetningu gjárinnar við rafmagnslínu og
staurastæðu sem enn sést í grennd við þann stað sem gagnstefnandi byggir á að
sé Skollaflöt.
Að áliti dómsins vegur
það þungt við mat á sönnun í máli þessu að sú gjá sem gagnstefnandi byggir á að
sé Skessugjá er áberandi djúp og afgerandi að sjá í samanburði við aðra
gilskorninga sem er að finna í hamraveggjum Skessunnar, þar á meðal í
samanburði við þann stað sem aðalstefnandi byggir á. Þessi mikla gjá sést vel á
loftmyndum og jafnframt mjög vel neðan frá láglendinu í Reyðarfirði, en hið sama
verður ekki sagt um þann stað sem aðalstefnandi bendir á sem Skessugjá. Þá er
ekkert fram komið sem styður þá kenningu aðalstefnanda að klettadrangur sem
hann bendir á beri sérstakt heiti eða að fjallið dragi heiti sitt af honum,
fremur en öðrum dröngum og bergmyndunum í fjallinu, þótt drangurinn sé
vissulega bæði greinilegur og nokkuð tignarlegur þegar mjög nálægt honum er
komið. Þá þykir það almennt ólíklegt að sú áberandi djúpa gjá sem gagnstefnandi
byggir á að sé rétta gjáin beri ekkert þekkt heiti, en að fjallið dragi heiti
sitt af klettadrang og gjá sem aðalstefnandi bendir á, sem skera sig ekki frá
stórskornum hamraveggnum nema úr lítilli fjarlægð.
Enn fremur þykir það sem
fram er komið í málinu fremur styðja staðhæfingar gagnstefnanda um staðsetningu
kennileitisins Skollaflatar og þar er greinilegur lækjarfarvegur sem gæti
svarað til gils, andstætt því sem segja má um slakka þann sem aðalstefnandi
byggir á að sé hið rétta gil, en þar er a.m.k. enga áberandi lækjarfarvegi að
finna.
Að framanrituðu virtu
þykja dómkröfur gagnstefnanda á þessu svæði, milli Ystaforsgils og Skessugjár,
eiga sér ríkari stoð í gögnum málsins en dómkröfur aðalstefnanda.
Mörk ofan Skessugjár
Eins og fyrr sagði
verður að skýra dómkröfu aðalstefnanda svo að hún taki ekki til merkja milli
jarðanna í heild, þ.e. ekki til merkja ofan Skessugjár eftir að línan hefur
verið dregin „á fjall upp“ í grennd við punkt nr. 7, sem þó er ekki hluti
kröfugerðar hans. Styður aðalstefnandi kröfu sína um legu línunnar „frá
vatnaskilum milli jarðanna“ og „í punkt nr. 6, Skessugjá“ við orð
Stuðlabréfsins um að línan liggi í Skessugjá „og þaðan á fjall upp unz vötnum
hallar til Fáskrúðsfjarðar“. Byggir aðalstefnandi á því að vatnaskil milli
jarðanna liggi í eðlilegu framhaldi af legu línunnar um þá gjá sem hann byggir
á að sé hin rétta Skessugjá.
Línur gagnstefnanda í
bæði aðal- og varakröfu eru hins vegar dregnar í áframhaldandi beinni stefnu
allt upp í vatnaskil við Fáskrúðsfjörð í gegnum punkt nr. LM7 efst í þeirri
afgerandi gjá sem hér að framan hefur verið rökstutt að líkur standi til að sé
hin rétta Skessugjá,
Aðalstefnandi bendir á
að fráleitt sé að mörk milli jarðanna verði dregin þvert á hlíð, en landsvæðinu
sem línur gagnstefnanda séu dregnar um halli öllu til vesturs. Gegn mótmælum
gagnstefnanda verður ekki á það fallist að slík lega landamerkja sé ólíkleg,
enda má telja það algenga tilhögun landamerkja á Austfjörðum að merki á hálendi
séu dregin skemmstu leið upp í vatnaskil á milli fjarða og skiptir þá ekki máli
hvernig fjallshlíðar halla.
Sú skýring sem
aðalstefnandi virðist benda á, að með orðunum „á fjall upp“ sé átt við
vatnaskil milli jarðanna, þykir hæpin og mun eðlilegra að skýra þessi orð í því
samhengi sem þau eru sett fram þannig að átt sé við fjallseggjar á milli Fáskrúðsfjarðar
og Reyðarfjarðar.
Samkvæmt framangreindu
þykja gögn málsins renna stoðum undir dómkröfur gagnstefnanda, fremur en
aðalstefnanda, á svæðinu ofar Skessugjár.
3.
Að öllu framanrituðu
heildstætt virtu er það mat dómsins að það sem fram er komið í málinu styðji
eindregið það að mörk milli jarðanna verði réttilega dregin eftir þeirri
staðsetningu kennileita sem gagnstefnandi byggir á, fremur en eftir þeim
staðsetningum kennileita sem aðalstefnandi heldur fram. Ber því að sýkna
gagnstefnanda af dómkröfum í aðalsök.
Kemur þá að því að meta
hvort fallast eigi á aðal- eða varakröfu gagnstefnanda um legu línunnar. Þótt
aðalkröfulína hans sé einfaldari að gerð, enda er hún dregin sem bein lína allt
frá vörðu og í vatnaskil, þá þykir varakröfulína hans samræmast betur lýsingum
landamerkjabréfanna, einkum þeirri lýsingu Stuðlabréfsins að landamerkin liggi
úr vörðunni „þvert upp gjótuna“ (Ystaforsgil) og „í gilið í Skollaflöt“. Verður
því fallist á varakröfu gagnstefnanda og viðurkennt að landamerki milli jarðanna
Stuðla og Sléttu í Reyðarfirði liggi eins og þar er krafist.
Eftir atvikum, og með
vísan til 3. mgr. 130. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála, þykir rétt að
málskostnaður milli aðila falli niður.
Hildur Briem
héraðsdómari kveður upp dóm þennan, að gættu ákvæði 1. mgr. 115. gr. laga nr.
91/1991. Voru lögmenn aðila og dómari sammála um að ekki væri þörf á
endurflutningi málsins þrátt fyrir þann drátt sem varð á dómsuppsögu fram yfir
lögbundinn frest, sem helgaðist af embættisönnum dómarans.
Dómsorð:
Viðurkennt er að landamerki milli Sléttu, landnr.
158-204, og Stuðla, landnr. 158-209, liggi frá vatnaskilum við Fáskrúðsfjörð um
línu um hnit LM7, 722191,0 – 508712,0, í Skessugjá, í hnit Y3, 721892,46 -
509566,34, í gili í Skollaflöt, þaðan í hnit Y2, 721967,65 - 509929,04, efst í
Ystafossgili, þaðan í hnit Y1, 721723,35 - 510230,01, neðst í Ystafossgili,
þaðan í hnit LM6, 721768,3 - 510459,1, í landamerkjavörðu neðan Ystafossgils og
þaðan um línu sem liggur um hnit LM8, 721982,195 – 511020,1912, við skurðenda á
Bláarbakka, og áfram í sömu stefnu að landamerkjum gagnvart Seljateigi.
Málskostnaður
milli aðila, Fjólu Gunnarsdóttur og Sigurðar Baldurssonar, fellur niður.
Hildur Briem